Η πολιτική κρίση στην Ελλάδα...

Του Θεόδωρου Γεωργίου*

Οποιος συμμετέχει με οποιαδήποτε ιδιότητα (συνήθως γίνεται η διάκριση ανάμεσα στους πολιτικούς και τους πολίτες) στις διαβουλεύσεις της δημόσιας σφαίρας αντιλαμβάνεται ότι κατά το τελευταίο διάστημα, μετά τις εκλογές του Μαΐου, τα πολιτικά πράγματα στην κοινωνία μας αποκτούν εντελώς διαφορετικά νοήματα σε σχέση με την προηγούμενη χρονική περίοδο της κρίσης (Μάιος του 2010 – Μάιος του 2014).

Τα εμπειρικά δεδομένα ως συμβάντα που δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση αναφέρονται: πρώτον, στην εισοδηματική κατάρρευση μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων, δεύτερον, στην πλήρη αποδυνάμωση του πολίτη, ο οποίος απεγνωσμένα ψάχνει «οδούς διαφυγής» που τον οδηγούν από την πολιτική συνθήκη στη φυσική κατάσταση και, τρίτον, στον ιδεολογικό μετασχηματισμό των κομμάτων, τα οποία κινούνται ως εκκρεμές ανάμεσα σε προ-πολιτικά μορφώματα τύπου Χρυσής Αυγής και σε υπο-πολιτικές κατασκευές τύπου Ποταμιού.

Τα τρία αυτά εμπειρικά δεδομένα, στον βαθμό που μπορούν να υποστούν στο επίπεδο της πολιτικής φιλοσοφίας στοιχειώδη θεωρητική επεξεργασία, οδηγούν την κοινωνία στην οποία λαμβάνουν χώρα εκτός της πολιτικής. Μιλάμε για την ελληνική κοινωνία, η οποία από τον Μάιο του 2010 βιώνει μία πραγματικότητα η οποία δεν έχει καμία σχέση με την αριστοτελική ευδαιμονία, που είναι στόχος της πολιτικής. Πράγματι, εάν ανατρέξουμε στον Αριστοτέλη, τότε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η πολιτική είναι μέθοδος μέσω της οποίας εξασφαλίζεται για τους πολίτες το «ευ ζην», δηλαδή διαμορφώνονται οι συνθήκες όπου ο άνθρωπος, ο καθένας από εμάς, μπορεί να ζήσει μια ζωή που του αξίζει στο ανθρώπινο επίπεδο.

Η ελληνική πολιτική κυβερνητική εξουσία τον Μάιο του 2010 επιδόθηκε σε μία πράγματι αξιοζήλευτη προσπάθεια να κόψει τους δεσμούς της με την πολιτική. Η κυβερνητική εξουσία από τότε, οπότε και σχεδιάστηκε το πρώτο πρόγραμμα «σωτηρίας της χώρας», μέχρι σήμερα, οπότε και ανακατασκευάζονται μηχανισμοί αναστοχασμού του πολιτικού και της πολιτικής στον τόπο μας, εγκαταλείπει την πολιτική ως μέθοδο που εξασφαλίζει την ευδαιμονία των πολιτών και υιοθετεί τον τεχνοκρατικό μηχανισμό των «μνημονίων», ο οποίος μετατρέπει τους πολίτες σε φυσικές υπάρξεις. Με απλά λόγια, η ίδια η κυβερνητική εξουσία (είτε ο Παπανδρέου είναι πρωθυπουργός είτε ο Παπαδήμος είτε ο Σαμαράς στις συνθήκες της τεχνοκρατικής κοινοβουλευτικής διαδικασίας) απαρνείται την πολιτική και προωθεί τεχνικές και μεθόδους, οι οποίες θέτουν σε πρώτη μοίρα όχι μόνον την οικονομική εξαθλίωση των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα και πρωτίστως αντιμετωπίζουν τους πολίτες ως γυμνές φυσικές υπάρξεις. Οι πολίτες στην ελληνική κοινωνία έγιναν αυτό που αναλύει ο Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν με τον όρο: homo sacer. Πρόκειται για τον ιερό άνθρωπο που θυσιάζεται.

Ολοι εμείς οι πολίτες (υποθέτω ότι και οι πολιτικοί) στην ελληνική κοινωνία συνειδητοποιούμε σταδιακά την πλήρη πολιτική απογύμνωσή μας. Θυμάμαι τον φίλο Αμερικανό φιλόσοφο Ρίτσαρντ Ρόρτι (1931–2007), ο οποίος μου έλεγε ότι όπου η δημοκρατία έχει το πάνω χέρι, η φιλοσοφία μπορεί να περιμένει. Η σοφία του Ρόρτι για την προτεραιότητα της δημοκρατίας έναντι της φιλοσοφίας ισχύει για τη μεταπολεμική περίοδο του πολιτικού βιόκοσμου σε Ευρώπη και Αμερική, αλλά δεν ισχύει για την Ελλάδα των πρώτων δεκαετιών του 21ου αιώνα.

Το ερώτημα που διατυπώνεται είναι αμείλικτο και απευθύνεται στους εκλογείς της πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης. Το πρώτο σκέλος της ερώτησης έχει να κάνει με τον αυτοπροσδιορισμό των εκλογέων και το δεύτερο αναφέρεται στα σχήματα που ως κόμματα εμφανίστηκαν στην εκλογική σκηνή. Σχετικά με το πρώτο ερώτημα, είναι σαφές ότι όλοι μας δεν προσήλθαμε στις κάλπες ως πολίτες αλλά ως γυμνές φυσικές υπάρξεις. Εάν και εφόσον ήμασταν πολίτες, θα έπρεπε να υποστηρίξουμε την πολιτική ως μέθοδο μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η ανθρώπινη ευδαιμονία. Αντί να κάνουμε αυτό, όλοι μας προσήλθαμε στις κάλπες ως ζητιάνοι της ανθρώπινης επιβίωσης!

Τώρα, ως προς το δεύτερο ερώτημα, τα πολιτικά πράγματα στον τόπο μας αποκτούν τη μορφή των φαντασμάτων ή ορθότερα των τεράτων. Ο Γκόγια περιγράφει στον πίνακά του πώς ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα. Εμείς οι πολίτες, που ζούμε στη μεθόριο του πολιτικού διαφωτισμού, συνειδητοποιούμε ότι η διέξοδος διαφυγής από τον σκοτεινό δρόμο όπου βαδίζουμε δεν βρίσκεται στην «κατασκευή» κομματικών τεράτων, είτε αυτά είναι η φασιστική Χρυσή Αυγή είτε το προοδευτικό Ποτάμι, αλλά στη μαθησιακή αναδημιουργία και την επανακατασκευή της αριστοτελικής μεθόδου περί πολιτικής που οδηγεί στην πλήρη και ανιδιοτελή στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ.

Τα ιδεολογικά κατασκευάσματα της πολιτικής όπως αυτά επιχειρούνται με τα κατά καιρούς κομματικά μορφώματα της κρίσης δεν έχουν καμία προοπτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύει, εκ των πραγμάτων, την κοινωνική δύναμη η οποία μπορεί να αναγεννήσει την πολιτική ως μέθοδο ανθρώπινης ευδαιμονίας και ταυτόχρονα να εντάξει τους πολίτες στην πολιτική αυτοβιογραφία τους.

Ως συμπέρασμα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι επί τέσσερα χρόνια τώρα η Ελλάδα τοποθέτησε η ίδια τον εαυτό της (μέσω των μνημονίων) αλλά και άλλοι την τοποθέτησαν στον κύκλο «εκτός πολιτικής». Ο κύκλος αυτός τελικά κλείνει, η οικονομική εξαθλίωση του εργαζόμενου δεν μπορεί να επεκταθεί, η πολιτική απογύμνωση του πολίτη δεν μπορεί να γίνει ανεκτή και η «κατασκευή» κομματικών τεράτων δεν έχει μέλλον. Απομένει στην ίδια την ελληνική κοινωνία να κατανοήσει την πολιτική υπόστασή της και στις επικείμενες εθνικές εκλογές να λάβει την τελική απόφασή της. Αυτή η απόφαση δεν μπορεί, για λόγους υπαρκτικής επιβίωσης της ίδιας της κοινωνίας, να είναι άλλη από την επαναφορά ή ορθότερα την επιστροφή της πολιτικής στο κέντρο όχι μόνο της κυβερνητικής εξουσίας αλλά πρωτίστως στην καρδιά της ίδιας της κοινωνίας.
* Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
http://www.efsyn.gr/

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κυκλοφορεί ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ ο κουτσοφλέβαρος...

Κυκλοφορεί ο Χριστουγενιάτικος ΚΑΤΟΙΚΟΣ!

Κυκλοφορεί ηλεκτρονικά ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ Νοεμβρίου!