Πώς ένας καστανάς μεταμορφώνει τον «κόσμο» σε «όχλο».
Στο περιστατικό του μικροπωλητή καστανά της οδού Αριστοτέλους βρέθηκαν απέναντι ο νόμος από την μια, με το κοινό περί δικαίου αίσθημα από την άλλη ενώ τέθηκαν και ζητήματα αισθητικής του δημόσιου χώρου. Το πρώτο δίπολο αποτυπώθηκε και περιγράφηκε με σαφήνεια στην αμήχανη ανακοίνωση που έβγαλαν οι αστυνομικοί της ομάδας «Δίας» οι οποίοι κλήθηκαν να επιβάλλουν την «διασαλευθείσα τάξη».
«Γιατί σας φαίνονται πολλοί οι 7 αστυνομικοί για έναν καστανά» λένε εν ολίγοις οι αστυνομικοί και συμπληρώνουν «υπήρχε γύρω κι ένα σύνολο κόσμου που (όπως έχει γίνει στο παρελθόν) θα μπορούσε να μετατραπεί σε όχλο με απρόβλεπτες συνέπειες» (για ποιόν;). Η μετατροπή του «κόσμου» σε «όχλο» προσομοιάζει με την διαδικασία κατά την οποία το γάλα μετατρέπεται σε γιαούρτι. Το απαραίτητο ένζυμο είναι η εμπλοκή του καστανά με τον νόμο. Ο «κόσμος» γίνεται «όχλος» καθότι η αντίληψη του «όχλου» για τον νόμο και την εφαρμογή του είναι τελείως διαφορετική από αυτήν που τα όργανα της τάξης είναι υποχρεωμένα με βαριά καρδιά (;) να εφαρμόσουν.
Ο «όχλος» έχει πολύ διαφορετική αντίληψη για την νομιμότητα, τον νόμο και την εφαρμογή του, διότι προφανώς ερμηνεύει την απόλυτη εφαρμογή του νόμου όχι σαν απόδοση δικαιοσύνης αλλά σαν αδικία που συντελείται μπροστά στα μάτια του και η οποία δεν μπορεί να τον αφήσει αδιάφορο. Ο νόμος απαιτεί άδειες από τον δήμο, ενημερότητα από την εφορία, ύπαρξη φορολογικών παραστατικών, κλπ. κλπ. (Σημ.: Εάν βέβαια άλλοι καστανάδες πληρώνουν τις άδειες τους στον δήμο, είναι συνεπείς με την εφορία, τότε το ζήτημα είναι διαφορετικής υφής και ο συμπαθής καστανάς θα πρέπει να σταθεί κι αυτός αναλόγως συνεπής αλλά, πάλι, η νομιμότητα που επιβάλλεται με τέτοια αστυνομική τακτική χάνει το όποιο δίκιο της). Το κοινό περί δικαίου αίσθημα αντιλαμβάνεται ότι ο καστανάς είναι απλός βιοπαλαιστής στον οποίο συγχωρεί ακόμη και την μικροπαρανομία καθότι αν παραμένεις άεργος ή άνεργος εσαεί δεν έχεις ελπίδα να ταΐσεις την οικογένειά σου παρά μόνο στο συσσίτιο της ενορίας.
Το ενδιαφέρον στην ιστορία είναι ένα στοιχείο το οποίο δεν εξετάζεται με την ένταση που θα του άξιζε. Ποιος δηλαδή κατήγγειλε τον καστανά και ήταν η αιτία της αποστολής των αστυνομικών δυνάμεων -που είχαν κοντά στα άλλα τον φόβο μην μετατραπεί ο «κόσμος» σε «όχλο». Να ήταν άραγε κάποιος αντίπαλος καστανάς, ένας φτωχοδιάβολος που αντιθέτως με τον κατατρεγμένο είχε πληρώσει για άδεια στον δήμο ή κάποιος άλλος του οποίου το συμφέρον δεν πληττόταν μεν άμεσα αλλά ένοιωθε ότι ο καστανάς του… χαλούσε την πιάτσα; Παραμένει ανώνυμος, μέχρι στιγμής, ο καταγγέλλων την ανομία αν και για μια τέτοια πράξη «αποκατάστασης της νομιμότητας» δεν θα έπρεπε να ντρέπεται.
Υπάρχει όμως και η δεύτερη παράμετρος που αναπτύχθηκε μάλιστα με λεκτική καλλιέπεια και αρθρογραφία στιβαρή όπως δηλαδή θα απαιτούσε ένα ζήτημα αισθητικής. Διότι, όπως σοβαρά υποστηρίζουν κάποιοι, ο καστανάς μετατρέπει σε πανηγύρι, με την κακή έννοια, τους κεντρικότερους δρόμους της πόλης ενώ παραδίπλα στην πλατεία Αριστοτέλους έχει στηθεί άλλο πανηγύρι αντάξιο των καιρών μας, ένα επιχειρηματικό πανηγύρι, το οποίο στα μάτια μου τουλάχιστον αντιπροσωπεύει ένα απίστευτο καρκατσουλιό, μια φαντασμαγορία του κιτς. Θα άξιζε πράγματι να γίνει μια συγκριτική μελέτη των δύο πανηγυριών, να στηθεί ένα μαρμάρινο αλώνι κριτηρίων στο οποίο, θα αναμετριόταν η παλιομοδίτικη αισθητική του καστανά με την φωταγωγημένη αισθητική του γραβατωμένου επιχειρηματία. Το μέγα επιχείρημα του επιχειρηματικού πανηγυριού, είναι η σημείωση ότι αυτά που γίνονται με τα καροτσάκια των μικροπωλητών στην χώρα της «φαιδράς πορτοκαλέας» δεν συμβαίνουν αλλού, όπου, το αλλού, αναφέρεται σαφώς στα ισχύοντα στην κεντρική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το ενδιαφέρον στην περίπτωση, είναι ότι οι υποστηρικτές της άποψης στοχεύουν πάντα αυτούς που δεν έχουν πάει καθόλου στην Ευρώπη και δεν έχουν ιδέα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, φίλη η οποία ζει τα τελευταία 20 χρόνια στη Νέα Υόρκη μου έλεγε ότι δεν έχει πάρει ούτε μια απόδειξη για τα χοτ ντογκ που πουλάνε σε καροτσάκια, τα οποία στην πλειοψηφία τους έχουν Έλληνες και Ιταλοί σε κεντρικές λεωφόρους και όχι πάντα με την απαιτούμενη άδεια. Επιπλέον είναι κάτι σαν «τοπικό χρώμα» όλοι αυτοί οι τύποι με τα καλούμενα «βρώμικα» φαγητά του δρόμου. Γιατί ο καστανάς μας θα ήταν «χρώμα» στη Νέα Υόρκη και πρέπει σώνει και καλά να αποχρωματιστεί εδώ χρειάζεται μια βασανιστική εξήγηση από όσους την επιχειρούν.
* Ο δημοσιογράφος του ρ/σ "Στο Κόκκινο 93,4" Απόστολος Λυκεσάς αρθρογραφεί καθημερινά στο alterthess.gr. Ακούστε ζωντανά στο "Κόκκινο 93,4" την εκπομπή "Ορθά- Κοφτά" με τον Απόστολο Λυκεσά Δευτέρα- Παρασκευή 10:00-11:00. Επικοινωνία με τον Απόστολο Λυκεσά στο apostoloslyk1@gmail.com.
Σχόλια