Καλή, αλλά μη ρεαλιστική, η ιδέα να αναλάβουν οι έξι ιδρυτικές χώρες πρωτοβουλία επανίδρυσης της Ευρώπης

του Αρνό Λεπαρμαντιέ *
 
Όσο πλησιάζει το δημοψήφισμα στη Βρετανία, ορισμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάνουν τους ψευτοπαλληκαράδες. Αν ψηφίσετε ναι, οκέι, αν όμως ψηφίσετε όχι, πολύ γρήγορα θα βρεθείτε στη «μη Ευρώπη»! Ένα διαζύγιο εξπρές, σε λιγότερο από δύο χρόνια, χωρίς καν να έχει συμφωνηθεί μια εμπορική συμφωνία, που θέλει δέκα χρόνια για να προετοιμαστεί. «Όποιος βρεθεί έξω θα φύγει» προειδοποιεί ο Γερμανός Φόλκερ Κάουντερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών στην Μπούντεσταγκ. Όπως γράφει μάλιστα στο Reuters ο Πολ Τέιλορ, η αντιπροσωπεία της Κομισιόν που θα κάνει τις διαπραγματεύσεις στην περίπτωση του Brexit δεν θα έχει πλέον επικεφαλής τον μετριοπαθή Βρετανό Τζόναθαν Φολ, αλλά έναν Γερμανό, αν όχι έναν Γάλλο.
Ας μου επιτραπεί να αμφιβάλλω για το κατά πόσον η αποφασιστικότητα αυτή θα συνεχιστεί και μετά τις 23 Ιουνίου. Ό,τι κι αν συμβεί, οι Βρετανοί θα καθορίσουν την ατζέντα στην Ευρώπη. Αν επιλέξουν να μείνουν, ο Ντέιβιντ Κάμερον θα προωθήσει το όραμά του για την Ευρώπη: Μία Ένωση μη πολιτική, χωρίς αλληλεγγύη, χωρίς πολλούς μετανάστες, παραδομένη στην αγορά. Αν επιλέξουν να φύγουν, θα τραυματιστούν όχι μόνο οι Ιρλανδοί, οι Σκανδιναβοί ή οι Πολωνοί, αλλά και οι Ολλανδοί και οι Γερμανοί, για τους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύει τη δημοκρατία, τις φιλελεύθερες ιδέες, το άνοιγμα στον κόσμο και ένα πολύτιμο εμπορικό πλεόνασμα. Στοιχηματίζω ότι όλοι αυτοί θα επιδιώξουν διαπραγματεύσεις σε μάκρος, με στόχο μια special relationship.
Εκτός αν στο μεταξύ οι Ευρωπαίοι επικαλεστούν τα ιδεώδη των ανθρώπων που ίδρυσαν την Ευρώπη. Στις 25 Μαρτίου του 2017, θα γιορτάσουν τα 60 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, όπου αναφέρεται ότι η σχέση ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς θα γίνεται όλο και πιο στενή. Γιατί λοιπόν να μην αναλάβουν οι έξι ιδρυτικές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Ιταλία) την πρωτοβουλία να επανιδρύσουν την Ευρώπη; Κάτι τέτοιο φαίνεται απολύτως λογικό, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η ήπειρος βρίσκεται μπροστά σε πολλές αποσχίσεις: Των Βρετανών, των Σκανδιναβών ή των ανατολικοευρωπαίων. Η Καρολίγγεια Ευρώπη έχει το επιπλέον πλεονέκτημα ότι είναι οικονομικά και πολιτισμικά ομοιογενής.
Πρόκειται όμως για ψευδαίσθηση. Ας μην ξεχνάμε ότι το πρώτο φρένο στην ευρωπαϊκή ενοποίηση ήρθε από τα ιδρυτικά μέλη: Από τα ΟΧΙ των Γάλλων και των Ολλανδών στα δημοψηφίσματα του 2005. Η ανατολική Ευρώπη δεν έχει το μονοπώλιο της ευρωφοβίας: το ίδιο συμβαίνει με τον Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία και με τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία.
Κι αν το εξετάσουμε καλύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι η Ευρώπη των Έξι δεν χαρακτηρίζεται από μια τέτοια ενότητα που θα της επέτρεπε να προχωρήσει χωρίς τις άλλες 22 ευρωπαϊκές χώρες. Εγγύηση των καταθέσεων; Οι Γερμανοί είναι κατηγορηματικά αντίθετοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί είναι υπέρ. Αναθεώρηση των κανόνων του ασύλου; Η Ιταλία και η Γερμανία θέλουν ποσοστώσεις, η Γαλλία παραμένει προσκολλημένη στη βασική αρχή του Δουβλίνου. Εναρμόνιση της φορολογίας των επιχειρήσεων; Το Παρίσι και το Βερολίνο λένε ότι θέλουν να προχωρήσουν, ενώ οι χώρες της Μπενελούξ διστάζουν. Απελευθέρωση του εμπορίου; Η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν επιθετική στάση, καθώς ενδιαφέρονται για τις εξαγωγές τους, ενώ οι Γάλλοι παίζουν άμυνα.
Οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών οξύνθηκαν μετά τη διεύρυνση και την υιοθέτηση του ευρώ. Όπως μία φορολογική ένωση δεν έχει νόημα όσο η Ιρλανδία επιβάλλει χαμηλή φορολογία στα κέρδη των επιχειρήσεων, έτσι και μια κοινωνική εναρμόνιση μεταξύ των εύπορων χωρών θα έχει περιορισμένα αποτελέσματα αν οι πιο φτωχές χώρες - Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, ανατολική Ευρώπη - μείνουν πίσω.
Το μόνο που μένει λοιπόν είναι η επιστροφή στις ρίζες, δηλαδή ο γαλλο- γερμανικός άξονας. Από τότε όμως που ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο Καρλ Λάμερς πρότειναν, το 1994, τη δημιουργία ενός σκληρού πυρήνα στην Ευρώπη, οι δύο χώρες έχουν παραμείνει στις θέσεις τους: Οι μεν Γάλλοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κάποια σοβαρή πρόταση για την Ευρώπη από τη μεριά του Βερολίνου, οι δε Γερμανοί θεωρούν ότι οι Γάλλοι δεν υπήρξαν ποτέ σοβαροί. Δυστυχώς, και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο.
Η λύση είναι προφανής: Το Παρίσι και το Βερολίνο πρέπει να αντιστρέψουν τους ρόλους τους. Το πρώτο χρειάζεται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική πειθαρχία, το δεύτερο μια κεϊνσιανή ανάκαμψη, καθώς το εμπορικό του πλεόνασμα είναι καταστροφικό για την ευρωζώνη. Και οι δύο ανθίστανται. Κάποια στιγμή όμως δεν θα έχουν άλλη επιλογή. Εκτός αν θέλουν να οδηγήσουν την οπισθοφυλακή - τη βόρεια και ανατολική Ευρώπη - στην απόσχιση.
(Πηγή: Le Monde)
* Ο Αρνό Λεπαρμαντιέ είναι αρθρογράφος της Le Monde (http://www.lemonde.fr/journaliste/arnaud-leparmentier/). Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική καριέρα του το 1992 στην Option Finance και ένα χρόνο αργότερα εργάστηκε στον Nouvel Economiste. Εντάχθηκε στην δημοσιογραφική οικογένεια της  Le Monde, το 1995. Επιπλέον, από το 2013 είναι συμπαρουσιαστής στην εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή «Le Grand Rendez-vous» (Europe 1). Το βιβλίο του, «Ces Francais, fossoyeurs de l' euro» («Αυτοί οι Γάλλοι, νεκροθάφτες του ευρώ»),  εκδόσεις Plon, 2013, τιμήθηκε εκείνη τη χρονιά με το Βραβείο Ευρωπαϊκού Βιβλίου, στην κατηγορία «δοκίμιο».
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του πρακτορείου.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κυκλοφορεί ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ ο κουτσοφλέβαρος...

Κυκλοφορεί ο Χριστουγενιάτικος ΚΑΤΟΙΚΟΣ!

Κυκλοφορεί ηλεκτρονικά ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ Νοεμβρίου!