Οι παραδοξότητες της πολιτικής Ερντογάν θα τον απομακρύνουν από την εξουσία;
Εποχή των παραδοξοτήτων, ή των φαινομενικά παραδοξοτήτων, είναι τα χρόνια που ζούμε.
Η ηχηρότερη των τελευταίων ημερών είναι ο τρόπος με τον οποίο κατέρρευσε το επιχειρηθέν πραξικόπημα στην Τουρκία.
Δεν θα αναφερθώ στα μεγάλα ερωτηματικά που υπάρχουν για τον τρόπο και το χρόνο εκδήλωσης του πραξικοπήματος, αλλά στον τρόπο που χειρίστηκε τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης ο Ερντογάν.
Εκμεταλλευόμενος απόλυτα και με τον επικοινωνιακό τρόπο που διαθέτει, τη σύγχρονη τεχνολογία (κινητό τηλέφωνο, προγράμματα επικοινωνίας και τηλεόραση), προκάλεσε σύγχυση στους πραξικοπηματίες, εμφανίστηκε να είναι παρών, να καθοδηγεί και να αντιμετωπίζει τα εις βάρος του γεγονότα.
Κατάφερε με την σύγχρονη τεχνολογία, που τόσο αντιπαθεί και τόσο έχει καταδιώξει, να ελέγξει τις εξελίξεις.
Το «σωσίβιο» του Ερντογάν, το «εργαλείο» που τον έσωσε, ήταν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Χαρακτηριστικό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι η πλήρης, μέχρις ασυδοσίας, ελευθερία του λόγου και της έκφρασης.
Χαρακτηριστικό, που τα καθιστά πανίσχυρα εργαλεία, τόσο σε δημοκρατικά, όσο και σε αντιδημοκρατικά και δικτατορικά καθεστώτα.
Ο «Σουλτάνος», που έχει εγκαθιδρύσει ένα απολυταρχικό καθεστώς του παρελθόντος, στην προσπάθειά του να φιμώσει τις «εσωτερικές» αντιδράσεις των αντιφρονούντων, δεν δίστασε να στοχοποιήσει το Facebook και το Youtube, με αποκορύφωμα την αναστολή της λειτουργίας του Twitter, για αρκετούς μήνες.
Όταν τα «εργαλεία» λειτουργούσαν ενάντια στα συμφέροντά του, τα έθετε υπό διωγμό.
Ενδεικτική της εχθρότητας του έναντι των μέσων αυτών είναι και η απόφαση αποκλεισμού της ιστοσελίδας του Wikileaks μετά τη δημοσίευση 300.000 e-mail του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι καλά ή κακά, είναι χρήσιμα ή άχρηστα (δηλαδή, εχθρικά).
Στο πραξικόπημα ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τα ίδια «εργαλεία», τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την επιβίωσή του, τόσο πολιτικά όσο και κυριολεκτικά!
Όταν οι αντίπαλοί του έτρεχαν να καταλάβουν τους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας, ο Ερντογάν, με ένα απλό iPhone βγήκε σε ζωντανή μετάδοση μέσω τουFaceTime στο CNN Turk – το οποίο επίσης προσπαθούσε να κλείσει στο παρελθόν.
Από εκεί κάλεσε τους υποστηρικτές του να κινητοποιηθούν ενάντια στους στρατιωτικούς που προσπαθούσαν να πάρουν την εξουσία.
Την κρίσιμη στιγμή, ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τα μέσα που εκείνος μανιωδώς πολεμούσε.
Έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι είναι ζωντανός και ότι έχει διαφύγει της σύλληψης.
Ταυτοχρόνως, πέρασε το μήνυμα πως επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη, για να αντισταθεί.
Κατάφερε έτσι να μείνει όρθιος και να ισχυροποιήσει την θέση του, έχοντας παράλληλα υποχρεώσει τη διεθνή κοινότητα να προβεί σε δηλώσεις στήριξης της συνταγματικής τάξης και νομιμότητας και όχι του ιδίου.
Για ακόμη μία φορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρέασαν τα πολιτικά τεκταινόμενα σε μια ισλαμική χώρα.
Η πρώτη φορά ήταν στην Αίγυπτο, όταν οι πολίτες, κατά την εξέγερση εναντίον του Μουμπάρακ μετέδιδαν τα γεγονότα στις πλατείες, χωρίς το φιλτράρισμα των καθεστωτικών ΜΜΕ.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν αυτό που έλειπε από τις περισσότερες ισλαμικές κοινωνίες: Το χώρο για τη διεξαγωγή πραγματικά ελεύθερων συζητήσεων. Το χώρο για ελεύθερη κριτική.
Διεθνώς έχουν πλέον το ρόλο και του ελέγχου της εξουσίας, έναν ρόλο που στις ανεπτυγμένες χώρες έχουν τα κοινοβούλια και οι λοιπές δημοκρατικές αρχές.
Αλλά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μιλάμε για ένα διαφορετικό, έναν λαϊκό «έλεγχο» της εξουσίας.
Μιλάμε για «έλεγχο» απευθείας από το λαό. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν ακόμα να ευαισθητοποιούν και να κινητοποιούν τις λαϊκές μάζες.
Κατά συνέπεια η σημασία τους είναι τεράστια και ο ρόλος τους μπορεί να γίνει από σημαντικός, κρίσιμος, ανά πάσα στιγμή.
Στην Τουρκία έδειξαν για μια ακόμα φορά πόσο ζωτική σημασία έχουν.
Αλλά το κρίσιμο ζήτημα στην Τουρκία, είναι κατά πόσον το περιβάλλον επιτρέπει την ανάπτυξή τους.
Τα πρώτα δείγματα με τον αποκλεισμό της ιστοσελίδας του Wikileaks προμηνύουν δυσοίωνη πορεία για την ελευθερία του λόγου και οδηγούν σε νέες περιπέτειες λογοκρισίας και φίμωσης κατά το πώς συμφέρει την εξουσία του Ερντογάν.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι για άλλη μια φορά αναδείχτηκε η δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο σύγχρονο κόσμο και επιβεβαιώθηκε ότι είναι τόσο ισχυρά, που δεν υπάρχει καμία εξουσία, η οποία δεν μπαίνει στον πειρασμό να τα εκμεταλλευτεί, είτε καθοδηγώντας τα, είτε ελέγχοντάς τα.
Κλείνοντας, να επανέλθουμε με μια ακόμα φαινομενική παραδοξότητα και να προβλέψουμε ότι πιθανότατα τα μέσα που έσωσαν τον Ερντογάν, θα καταστούν ο μοχλός απομάκρυνσής του από την εξουσία.
http://www.tribune.gr/
Σχόλια