Μαθήματα από τον Μίλοβαν Τζίλας

Του Δ. Η. Χατζηδημητρίου

Ο Μίλοβαν Τζίλας υπήρξε μια εμβληματική μορφή του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Μαυροβούνιος στην καταγωγή, ήταν το «δεξί χέρι» του Κροάτη Γιόζιπ Μπρος Τίτο, ισχυρό μέλος του πανίσχυρου Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ. Γιουγκοσλαβίας, έως τη βίαιη αποκαθήλωσή του αρχές της δεκαετίας του 1950.

Με θεωρητική γνώση και βαθιά εμπειρία, ο Τζίλας αναδείχθηκε σε έναν από τους επαρκέστερους κριτικούς της κομμουνιστικής θεολογίας και μυθολογίας. Στάση που του κόστισε φυλακίσεις, εξορίες και πολλές ταλαιπωρίες. Στα 1957, με το βιβλίο του «Η Νέα Τάξη» πρόσφερε αδιάψευστες αποδείξεις για τον πραγματικό χαρακτήρα των καθεστώτων του στρατοκρατικού κομμουνισμού και της σταλινικής μισαλλοδοξίας.

Με την γραπτή μαρτυρία του τεκμηριωμένη στην εκ των έσω γνώση των πραγμάτων, ο Τζίλας προστέθηκε σε μια ομάδα ανθρώπων (Έμα Γκόλντμαν, Αντρέ Ζιντ, Άρθουρ Κέσλερ, Άρτουρ Λόντον) που προειδοποίησαν εγκαίρως για τη φύση ενός καθεστώτος, την οποία «οι χρήσιμοι ηλίθιοι» στη Δύση έκαναν ότι δεν βλέπουν.

Όπως επέλεξαν να μη δουν και την έκθεση Χρουστσόφ στο 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Στην Ελλάδα, γενιές Ελλήνων ανατράφηκαν με την πεποίθηση της ηθικής ανωτερότητας της Αριστεράς και με τη βεβαιότητα ότι τον αξιακό της κώδικα καταυγάζει η ευαισθησία, η έγνοια για τον άλλον, τον διωκόμενο, τον αδικούμενο, τον περιθωριοποιημένο, τον αποσυνάγωγο.

Οι συνθήκες που οικοδόμησε η πολιτική ευήθεια των νικητών του εμφυλίου έδωσαν περιεχόμενο στην ημέτερη μυθολογημένη ηθική ανωτερότητα της Αριστεράς, σε βαθμό που ακόμη και η παραμικρή αμφιβολία και επιφύλαξη να λοιδορείται ως χυδαία αντικομμουνιστική προπαγάνδα.

Όλες οι προειδοποιήσεις αγνοήθηκαν. Όλα τα αποδεδειγμένα πλέον, από μαρτυρίες εκ των έσω, όλες οι παρελαύνουσες σπαταλημένες ζωές στην υπηρεσία μιας αυταπάτης περιφρονήθηκαν, όταν δεν θεωρήθηκαν υποβολιμαίες κατασκευές. Όσα συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο στην πατρίδα μας καθιστούν επίκαιρα όλα τα ερωτηματικά και τις επιφυλάξεις των προηγούμενων ετών, αλλά εξακολουθούν να λείπουν οι συγκροτημένες απαντήσεις.

Η φυσική έκλειψη των ηρωικών μορφών από το εγχώριο κομμουνιστικό - αριστερό κίνημα ανέδειξε στο προσκήνιο τη μετριότητα, με «τη μορφή του ειλικρινούς, καλόκαρδου μη διανοούμενου ανθρώπου του λαού», για να ξαναθυμηθούμε τον Τζίλας.

Είναι μια συνθήκη, μια κατάσταση που δύσκολα αντιμετωπίζεται, ακόμη κι όταν είναι σαφές ότι η «εξισωτική» πολιτική των κυβερνώντων είναι το απόλυτο συνώνυμο της βίαιης φτωχοποίησης κι όσων άντεξαν στοιχειωδώς στην κρίση. Ακόμη και τώρα που είναι ολοφάνερο ότι οι κυβερνώντες βρίσκονται σε μια κατάσταση υπολανθάνοντος εμφυλίου πολέμου με τους πολίτες. Εάν ποτέ συνείχαν την ελληνική Αριστερά τα στοιχεία που της αποδόθηκαν, αυτά πνίγηκαν το Σαββατοκύριακο στα αβαθή του Θερμαϊκού.

http://www.naftemporiki.gr/