Πενήντα χρόνια από τον Μάη του 68


γράφει ο Νίκος Σαραντάκος

Τούτες τις μέρες συμπληρωνονται 50 χρόνια από την εξέγερση του Μάη του 1968 στο Παρίσι και στην υπόλοιπη Γαλλία, μια εξέγερση που θα ήταν στενό να τη χαρακτηρίσουμε μόνο φοιτητική ή νεανική, αφού οι εργατικές απεργίες συντάραξαν τη χώρα φτάνοντας στα 11 εκατομμύρια απεργών (απιστευτα μεγάλος αριθμός σε μια χώρα με ούτε 60 εκατ. κατοίκους) και έδωσαν τον τόνο ιδίως τις τελευταίες μέρες του Μάη, όπου η προοπτική της ανατροπής ήταν χειροπιαστή και ο πρόεδρος ντε Γκολ διέφυγε για λίγες ώρες στη Γερμανία.
Ο Μάης του 68 δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία «έναρξης» αφού οι φοιτητικές κινητοποιήσεις είχαν αρχίσει νωρίτερα από τον Μάιο ενώ οι διαδηλώσεις και καταλήψεις εργοστασίων συνεχίστηκαν και τον Ιούνιο. Κάποιος θα μπορούσε να ορίσει ως κομβικό σημείο τη μεγάλη διαδήλωση στις 10 Μαΐου, αλλά είναι αμφίβολο αν θα συμφωνούσαν πολλοί μαζί του. Η Βικιπαίδεια ορίζει την περίοδο από 2 Μαΐου έως 23 Ιουνίου 1968.
Όπως και άλλες εξεγέρσεις, ο Μάης ξεκίνησε «δι’ ασήμαντον αφορμήν» -αν δεν κάνω λάθος, το αρχικό σημείο τριβής ήταν η απόφαση των πανεπιστημιακών αρχών να χωρίσουν τους κοιτώνες των αγοριών από των κοριτσιών στην εστία της Ναντέρ. Ωστόσο, μετά την κλιμάκωση, οι διεκδικήσεις περιλάμβαναν την παραίτηση της κυβέρνησης και την επαναστατική ανατροπή.
Η εξέγερση δεν πέτυχε πολιτικά τον σκοπό της, ίσως εξαιτίας της ατολμιας της αριστεράς, αλλά η πολιτισμική της επίδραση ήταν τεράστια. Πλούτισε τη γαλλική γλώσσα τουλάχιστον με μια λέξη (soixante-huitard, κατά λέξη εξηνταοχτάρης, που σημαίνει τη γενιά που συμμετείχε στον Μάη του 68 και επηρεάστηκε από το πνεύμα του: σήμερα οι soixante-huitards είναι εξηνταοχτάρηδες και κυριολεκτικά ή ακόμα μεγαλύτεροι) και την παγκόσμια κινηματική παράδοση με πλειάδα από συνθήματα που δεν έχουν γίνει όλα κλισέ.
Πριν από μερικές μέρες, φίλος του ιστολογίου με ρώτησε αν θα έχω άρθρο σχετικά με τον Μάη του 68. Απάντησα αρνητικά, επειδή δεν έχω να πω πολλά πράγματα -δεν έχω εποπτεία του θέματος και δεν θέλω να μιλάω πολύ για πραγματα που δεν τα ξέρω.
Τελικά, όμως, άλλαξα γνώμη. Πέρα από τις λίγες εισαγωγικές σκέψεις που ανέφερα, θα παρουσιάσω μια προσωπική μαρτυρία, άφθονα λινκ και την αναγγελία μιας εκδήλωσης.
Και ξεκινάω από τη μαρτυρία που τη δανείστηκα από τη σελίδα του Κώστα Φέρρη στο Φέισμπουκ. Ο Φέρρης βρισκόταν τότε στο Παρίσι, και δημοσιεύει κάθε τοσο επετειακά σημειώματα. Εδώ διηγείται την ιστορία μιας πασίγνωστης φωτογραφίας από τις διαδηλώσεις του Μάη, που έχει γίνει αφίσα και έχει αναπαραχθεί ίσως σε εκατομμύρια αντίτυπα.
Δευτέρα 13 Μαϊου 1968. Η μεγάλη διαδήλωση (άλλοι λένε 1.000.000, άλλοι 500.000) ολοκληρώνει τη διαδρομή της, και οι καταλήψεις των πανεπιστημίων έχουν ολοκληρωθεί. Μία ομάδα από διαδηλωτές, καταλήγει στην πλατεία Edmond Rostand, εκεί που τέσσερις μέρες πριν είχε αποκαλυφθεί η αμμουδιά κάτω από το ξηλωμένο οδόστρωμα. Η Caroline de Bendern κουράστηκε, και παρακαλεί τον φίλο Jean-Jacques Lebel (δημιουργό των χάππενινγκ) να την πάρει στους ώμους. Μιά κοπέλλα της δίνει μιά σημαία στο χέρι, κι η Καρολίνα τη σηκώνει ν’ ανεμίσει. Οι φωτογράφοι καραδοκούν. Η φωτογραφία κάνει το εξώφυλλο του Paris-Match. Ο παππούς της Καρολίνας στο Λονδίνο, παθαίνει… συγκοπή και την αποκληρώνει! Η φωτογραφία γράφει Ιστορία.
Και εδώ, μια λήψη απο άλλη γωνία, που δεν θα μπορούσε να γίνει διάσημη.
Ανάμεσα στις πολλές εκδηλώσεις που γίνονται αυτες τις μέρες για τον Μάη του 68, σημειώνω την εκδήλωση της πρωτοβουλίας nem68 οπου συμμετέχει ένας φίλος.
Η εκδήλωση με τίτλο Το τέλος της Τέχνης. Λετριστές, Καταστασιακοί και το «ανώνυμο» σκανδαλώδες πνεύμα του Μάη ’68 γίνεται αύριο Τετάρτη 16/5 στις 8μμ στον χώρο Ορίζοντας Γεγονότων, Κεραμεικού 88 Αθήνα.
Αριστερά, ένα από τα συνθήματα του Μάη:
Η κουλτούρα είναι η αντιστροφή της ζωής.
Τέλος, η φίλη μας η Cronopiusa μού έστειλε μια πλούσια συλλογή από συνδέσμους σχετικά με τον Μάη του 68, που τους παραθέτω στη συνέχεια.
Μπορείτε να προσθέσετε και τους δικούς σας στα σχόλια.
Λουί Αλτουσέρ, Μάης: φοιτητικός ή εργατικός (Μάρτιος 1969 | πρωτοδημοσιεύτηκε στον Πολίτη το 2008, σε μετάφραση Α. Ελεφάντη)
Το αφιέρωμα του «Εντός Εποχής» για τα 40 χρόνια
May 68: Rethinking France’s Last Revolution
ένα ωραίο βιβλιαράκι από το Palgrave (o Μάης από τις απεργίες και την άκρα αριστερά ως τα ζητήματα σεξουαλικής χειραφέτησης)
Ματαρόα και Έλληνες φοιτητές στον Μάη
Επικριτές του γαλλικού Μάη – Συνέντευξη Σερζ Οντιέ στο γαλλικό περιοδικό L’ Obs
Είκοσι βιβλία για το ’68
Επισκόπηση της γαλλικής συζήτησης για την αποτίμηση του Μάη, από τον Ν. Σεβαστάκη
Το νέο αστυνομικό μυθιστόρημα μετά το Μάη
Αφιέρωμα του «Βήματος»
Σαρτρ, Κον Μπεντίντ, Λε Γκοφ, Ζαν Ντανιέλ (Nouvel Observateur)
68 και κινηματογράφος
Αφιέρωμα flix
68 και Μουσική 
Αφιέρωμα στο περιοδικό Ουτοπία, τ. 79 (Μάρτ. – Απρ. 2008)
Περιεχόμενα:Σημείωμα της σύνταξης
Η διαπλοκή της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων επιχειρήσεων με το ασφαλιστικό ζήτημα
Το κουτί της Πανδώρας
Κάθαρση και Πολίτικη
Το δικαίωμα στο πράσινο — Το δικαίωμα στην πόλη
Μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο!
Ο Μάης του ’68, σήμερα…
Από τη Νέα Αριστερά στο νεοσυντηρητισμό
Μάης ’68 «Το δικαίωμα στην Ουτοπία»
Ο Μάης του ’68: Ο Σαρκοζύ σε ρόλο εξορκιστή
Κοινωνική διαμαρτυρία και πολιτιστική αλλαγή:Ο Μάης του ’68 ως φορέας μεσοαστικών αντιλήψεων για την κοινωνία και την εργασία
Ο εργατικός «Μάης»
1968: Ένα διεθνές 1905;
Κινηματογραφικές καταγραφές του Επαναστατικού Μάη του ’68
Παιδεία, πολιτισμός και Αογική της Ιστορίας
Το λαϊκό ατελιέ της Σχολής Καλών Τεχνών
Wolfgang J. Mommsen, Ιμπεριαλισμός.Οι πνευματικές, πολιτικές και οικονομικές ρίζες του. Μετ. X. Ζούμπερη, επιμ. Κ. Αούλος, Πολύτροπον, Αθήνα 2007, 449 σελίδες 

Μετά το 68: Για το κοινό πρόγραμμα Σοσιαλιστών-Κομμουνιστών

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κυκλοφορεί ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ ο κουτσοφλέβαρος...

Κυκλοφορεί ο Χριστουγενιάτικος ΚΑΤΟΙΚΟΣ!

Κυκλοφορεί ηλεκτρονικά ο ΚΑΤΟΙΚΟΣ Νοεμβρίου!