Greek mental care failures exposed!
Είκοσι χρόνια μετά το σκάνδαλο που ξέσπασε πάνω στις φρικτές συνθήκες υπό τις οποίες νοσηλεύονται οι ψυχιατρικοί ασθενείς στην Ελλάδα, το BBC έχει αποδείξεις ότι σε ορισμένες περιοχές του συστήματος, λίγα έχουν αλλάξει.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε την Ελλάδα ότι, αν δεν επανέλθει με σχέδιο για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση από τον επόμενο μήνα, η χρηματοδότηση της ΕΕ θα μειωθεί στα κοινωνικά έργα σε όλους τους τομείς.
By Chloe Hadjimatheou
BBC World Service, Athens
Όπως πλησιάζω στην κλινική των γυναικών στο Δρομοκαείτιο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο στην Αθήνα, υποθέτω ότι είναι εκτός λειτουργίας, αφού βλέπω ότι οι εγκαταστάσεις του παλιού κτιρίου βρίσκονται με τους τείχους να καταρρέουν και σπασμένα παντζούρια να κρέμονται από τα παράθυρα.
Βλέπω, όμως, μέσα στα γυμνά δωμάτια ασθενείς, που βρίσκονται στα κρεβάτια τους με βλέμμα απλανές προς το διάστημα, καθώς ο χρόνος κυλά.
Το Dromokraitio είναι η πατρίδα περίπου 300 ασθενών, και είναι ένα από τα δύο κύρια ψυχιατρικά νοσοκομεία στην Αθήνα.
"Αν είχα ένα βρώμικο δωμάτιο στο σπίτι μου, θα ήθελα να το κρύψω από τους επισκέπτες», λέει ο Δρ Γιώργος Astrinakis, ψυχίατρος στο νοσοκομείο.
"Όμως, αυτό το νοσοκομείο ανήκει στο κοινό και έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πού μπορεί να καταλήξουν εάν αρρωστήσουν."
“Σαν σκυλί που το δένουν για να μη τριγυρίζει... αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί η κτηνιατρική προσέγγιση της ψυχιατρικής αυτών των ασθενών εδώ”.
Δρ Γιώργος Astrinakis, ψυχίατρος στο νοσοκομείο Dromokraitio
Καθώς περιδιαβαίνουμε το γυναικείο τμήμα της κλινικής παρατηρώ μεγάλους δερμάτινους ιμάντες και πόρπες που βρίσκονται δίπλα από το κρεβάτια.
"Πρέπει να δένουμε ορισμένες ασθενείς τη νύχτα, για να τις εμποδίσουμε να περιφέρονται και να ξυπνούν και τις άλλες ασθενείς," η Head Nurse Μαρία Μακράκη εξηγεί.
Ο Δρ Astrinakis την διακόπτει: "Ακριβώς όπως ένας σκύλος που τον δένουν για να σταματήσει να τριγυρίζει... αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί η κτηνιατρική προσέγγιση στη ψυχιατρική."
Δείχνει σημεία όπου κουβάδες κάτω από τα κρεβάτια λειτουργούν ως χειροποίητες τουαλέτες.
Μια γυναίκα κάθεται με το κεφάλι μέσα στα χέρια της. Στο πόδι της βλέπω μια ζώνη, που την κρατά δεμένη στο κρεβάτι.
"Κάθε φορά που την αφήνουμε ελεύθερη, η γυναίκα
αυτή γίνεται επιθετική προς τους άλλους ασθενείς," λέει η νοσηλευτής Μακράκη.
"Χρειάζεται διαρκή εποπτεία και έτσι είμαστε αναγκασμένοι να την έχουμε δεμένη όλη την ώρα, γιατί απλούστατα δεν διαθέτουμε τα μέσα για να την φροντίζουμε κατά πως πρέπει."
Η νοσοκόμα Μακράκη μου λέει ότι η έλλειψη προσωπικού σημαίνει ότι υπάρχουν συνήθως μόνο δύο νοσηλεύτριες για να φροντίζουν περίπου 30 ασθενείς.
Αυτό είναι το μισό από αυτό που απαιτείται για την παροχή βασικής περίθαλψης.
Η Στέλλα Galianos, ψυχολόγος, εκτιμά ότι σε κάθε κλινική στο νοσοκομείο Dromokraitio υπάρχουν περίπου τρία έως τέσσερα άτομα που κρατούνται δεμένα με τα κρεβάτια τους.
Ρωτώ το αν η γυναίκα που είδα δεμένη στο κρεβάτι της θα μπορούσε να μείνει έτσι δεμένη με το κρεβάτι για χρόνια.
"Ναι σίγουρα."
Το Dromokraitio νοσοκομείο βρίσκεται σε κατάσταση μη επισκευάσιμη!
Λέρος. "Νησί των κολασμένων"
Το 1989, ο κόσμος συγκλονίστηκε από τις εικόνες των ασθενών που ήταν αλυσοδεμένοι και γυμνοί σε ελληνικό ψυχιατρικό νοσοκομείο στο νησί της Λέρου.
Παραφράζοντας, το "νησί των κολασμένων" είχε θεωρηθεί ως το χειρότερο ψυχιατρικό ίδρυμα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ντροπιασμένη κι εξαναγκασμένη σε δράση η Ελλάδα θέσπισε πολλές μεταρρυθμίσεις, με τη βοήθεια της χρηματοδότησης της ΕΕ και μια στρατιά από ξένους εμπειρογνώμονες της ψυχικής υγείας.
Αλλά η τότε πρόοδος φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί, αντιστράφηκε και έχει χειροτερεύσει τα τελευταία χρόνια.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις κοινωνικές υποθέσεις, κ. Vladimir Spidla προειδοποιεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει την πρόοδό της σε παρακμή.
"Το σύστημα είναι σε κατάσταση μεταρρύθμισης, αλλά πρέπει να πω ότι, αν οι ασθενείς δένονται με τους ιμάντες στα κρεβάτια τους για ώρες ή ημέρες, αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο. Για μένα είναι λυπηρό που αυτό που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση."
Ο Δρ Παύλος Θεοδωράκης, ο οποίος εκπροσωπεί το ελληνικό Υπουργείο Υγείας στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, παραδέχεται ότι υπάρχουν πολλοί γιατροί που δεν ακολουθούν τις κατευθύνσεις που ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον περιορισμό των ψυχιατρικών ασθενών.
"Υπάρχουν τεράστια προβλήματα όσον αφορά τον πολιτισμό και τη νοοτροπία των επαγγελματιών υγείας," μου είπε.
"Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πόσο πολύ έχει προοδεύσει η Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια."
Το “Αθηνά Φροντίδα” είναι μόνο ένα παράδειγμα των αλλαγών αυτών.
Εδώ υπάρχουν 25 μέλη του προσωπικού που φροντίζουν μόλις 15 μόνιμους κατοίκους.
Η διευθύντρια της οικιστικής μονάδας, Πετρούλα Δημητροπούλου, μου λέει ότι οι ασθενείς δεν δένονται ποτέ και σε καμία περίπτωση.
"Υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις. Εάν ένας ασθενής γίνεται βίαιος μπορείτε να τους ζητήσετε να καθίσει στο χώρο του και να συζητήσουν για τα αισθήματά τους με ένα μέλος του προσωπικού."
“Η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για μας. Δεν είναι σωστό”
Jimmy
Όμως, σύμφωνα με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που διαχειρίζονται τα έργα αυτά, το Υπουργείο Υγείας χρηματοδοτεί λιγότερο από το μισό των δαπανών που είναι αναγκαίες.
Πέρυσι το “Αθηνά Φροντίδα” τέθηκε σε κίνδυνο για κλείσιμο, όταν το προσωπικό εργάστηκε χωρίς αποδοχές για έξι μήνες.
Ο Δρ Θεοδωράκης παραδέχεται ότι υπήρξαν απαράδεκτες καθυστερήσεις στην καταβολή των μισθών των επαγγελματιών που εργάζονται σε ΜΚΟ όπως το “Αθηνά Φροντίδα”.
Όμως, λέει ότι η κυβέρνηση αγωνίζεται να παράσχει την πλήρη οικονομική στήριξη της, δεδομένου ότι τα κεφάλαια της Ε.Ε. σταμάτησαν τον περασμένο χρόνο.
"Με κάνει πολύ θυμωμένο», λέει ο Τζίμι, ένας από τους κατοίκους στο “Αθηνά Φροντίδα”
"Η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για μας. Δεν είναι σωστό."
Σχόλια