ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ: Βραδυφλεγείς βόμβες για Δενδροπόταμο και Κορδελιό
Ανυπολόγιστες θα είναι οι συνέπειες για τους κατοίκους του δήμου Ελευθερίου-Κορδελιού και της περιοχής του Δενδροποτάμου σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος, ενώ επιπτώσεις θα υπάρξουν και για τη χλωρίδα και την πανίδα του Γαλλικού ποταμού.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
Αντίθετα, οι περιοχές της Σίνδου, της Νέας Μεσήμβριας, των Διαβατών και του Καλοχωρίου δεν θα αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα προβλήματα παρά την ύπαρξη βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε κοντινή απόσταση.
Ο δήμος Ελευθερίου-Κορδελιού, με πληθυσμό 30.000 κατοίκους, εντάσσεται στη ζώνη 1, που σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά σε βιομηχανικές μονάδες με επικινδυνότητα και σε περίπτωση ατυχήματος αναμένονται σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι σε μεγάλο ποσοστό. Ανάλογη είναι η επικινδυνότητα στο Δενδροπόταμο, που επίσης βρίσκεται κοντά σε μεγάλες βιομηχανίες. Στο Γαλλικό ποταμό υπάρχει ενδεχόμενο να επηρεαστεί η ποιότητα των νερών του και η χλωρίδα και η πανίδα του βιότοπου.
Αυτό είναι το τελικό συμπέρασμα της έρευνας που διεξήγαγε ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου υπό τον καθηγητή Γιάννη Ζιώμα, χημικό μηχανικό, για λογαριασμό του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης (ΟΡΘ). Η έρευνα διήρκεσε δύο χρόνια, παραδόθηκε στον οργανισμό πριν από λίγες ημέρες και φέρει τον τίτλο “Βιομηχανική επικινδυνότητα και πολεοδομικές - χωροταξικές επεμβάσεις”.
διαβάστε περισσότερα
Η ΜΕΛΕΤΗ
“Στη μελέτη έγιναν εκτιμήσεις για πιθανές επιπτώσεις από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που υπάγονται στην οδηγία Sevezo. Εξετάσαμε και διαπιστώσαμε ποιες περιοχές θα πρέπει να δούμε με ιδιαίτερο μάτι, όταν σχεδιάζουμε πολεοδομικά. Μπορεί και να μη συμβεί ποτέ ατύχημα, αλλά στο σχεδιασμό πρέπει να γίνει ανάλογη χωροθέτηση δραστηριοτήτων”, δήλωσε στη “Μ” ο κ. Ζιώμας. “Οι πολεοδόμοι τώρα πια έχουν ένα εργαλείο στα χέρια τους, για να κάνουν τα καινούρια πολεοδομικά σχέδια, λαμβάνοντας υπόψη και την επικινδυνότητα των βιομηχανιών, ενώ παλαιότερα δεν το λάμβανε κανείς υπόψη του αυτό το γεγονός”, πρόσθεσε ο ίδιος.
ΛΑΘΗ ΔΟΜΗΣΗΣ
Στη μελέτη επισημαίνονται σειρά λαθών δόμησης και χρήσεων γης στη δυτική Θεσσαλονίκη και τίθενται όροι δόμησης για τις νέες επεκτάσεις. Κατά τα παρελθόντα έτη, λόγω έλλειψης σχεδιασμού, έγιναν οικιστικά εγκλήματα στον καθορισμό των χρήσεων γης κατά τη σύνταξη των γενικών πολεοδομικών σχεδίων. Κατοικίες, σχολεία, χώροι συνάθροισης ευπαθών ομάδων πληθυσμού, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, χτίστηκαν δίπλα σε δεξαμενές καυσίμων, χημικών και άλλων επικίνδυνων ουσιών. Αν οποτεδήποτε γίνει κάποιο ατύχημα, τότε δυστυχώς θα μετράμε θύματα και ζημιές.
“Σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος κινδυνεύει ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα. Είναι σαν να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, όταν λέμε ότι κινδυνεύει μόνο ο δήμος μας”, υπογραμμίζει ο δήμαρχος Ελευθερίου-Κορδελιού Στάθης Λαφαζανίδης. “Εμείς, πάντως, με βάση τα δεδομένα του βιομηχανικού ατυχήματος, έχουμε κάνει τέσσερις διαφορετικές προτάσεις στον πολεοδομικό σχεδιασμό πάνω από την περιφερειακή οδό και περιμένουμε από τον ΟΡΘ να εγκρίνει μία από αυτές. Ο σχεδιασμός που κάνουμε είναι λύση ανάγκης, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Λόγω της βιομηχανίας, εγκλωβίζουμε και άλλες περιοχές. Προσπαθούμε όμως σε καμία περίπτωση να μη χάσουν οι συνδημότες μας από τις αξίες των περιουσιών τους και γενικά να μη θιγούν τα συμφέροντά τους”.
ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗΝ JET OIL
Στη Θεσσαλονίκη μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα σημειώθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1986, όταν ξέσπασε πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της εταιρείας πετρελαιοειδών Jet Oil στο Καλοχώρι. Στις δεξαμενές που ξέσπασε η φωτιά υπήρχαν αποθηκευμένοι 65.000 τόνοι μαζούτ και μεγάλες ποσότητες νάφθας. Η φωτιά, που έκαιγε επί επτά ημέρες, προκάλεσε παράλληλα ζημιές στο περιβάλλον και τις γεωργικές καλλιέργειες.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΑΤΑΜΕ
Η νομαρχία Θεσσαλονίκης έχει καταγραμμένες 20 μονάδες, οι οποίες βάσει των κοινοτικών οδηγιών είναι υποχρεωμένες να προβαίνουν σε ασκήσεις ετοιμότητας για την πιθανότητα ατυχήματος. Εξαίρεση, μεταξύ των μεγάλων μονάδων που υποχρεούνται να προβαίνουν σε σχετικές ασκήσεις βιομηχανικών ατυχημάτων, αποτελούν τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), που εφαρμόζουν την κοινοτική οδηγία Sevezo αλλά και το Σχέδιο Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης (ΣΑΤΑΜΕ), το οποίο στηρίζεται στην οδηγία Sevezo.
Το ΣΑΤΑΜΕ στο νομό Θεσσαλονίκης οφείλουν να εφαρμόζουν οι βιομηχανικές μονάδες που δραστηριοποιούνται στις τρεις κατηγορίες: φυτοφαρμάκων, παραγωγής υγραερίου, καυσίμων και χημικών. Το γενικό ΣΑΤΑΜΕ του νομού ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1999 και στηρίζεται στη διαπίστωση ότι "στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης υπάρχει μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων που εμπεριέχουν κινδύνους μεγάλου ατυχήματος". Πρόκειται για διυλιστήρια πετρελαίου και εγκαταστάσεις επεξεργασίας προϊόντων πετρελαίου, αποθήκες υγρών και αερίων καυσίμων, εγκαταστάσεις φυτοφαρμάκων κτλ.
Το ΣΑΤΑΜΕ εκπονήθηκε με χρηματοδοτήσεις του Γ´ ΚΠΣ και κατατέθηκε στην Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της νομαρχίας Θεσσαλονίκης, η οποία έχει την ευθύνη να το εφαρμόσει, συντονίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η πρώτη άσκηση εφαρμογής του έγινε το Δεκέμβριο του 2000, με πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Σήμερα, το ΣΑΤΑΜΕ επεκτείνεται στα ΕΛΠΕ (διυλιστήριο, δεξαμενές πετρελαιοειδών και υγραερίων και κλάδος χημικών) και επεκτείνεται σε άλλες 19 μονάδες διακίνησης υγραερίου, διακίνησης-αποθήκευσης πετρελαιοειδών, αποθήκευσης χημικών και αποθήκευσης γεωργικών φαρμάκων που βρίσκονται στο Καλοχώρι, στην Ιωνία και στη Σίνδο.
Τι προβλέπει η οδηγία Sevezo
Η κοινοτική οδηγία Sevezo I του 1982 (ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη πόλη της Βόρειας Ιταλίας, όπου το 1976 σημειώθηκε μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα με διαρροή διοξινών) ανανεώθηκε με τη Sevezo II της 9ης Δεκεμβρίου 1996, η οποία καθορίζει τα μέτρα και τους όρους για την αντιμετώπιση των κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών. Ουσιαστικά, η δεύτερη οδηγία ήρθε να συμπληρώσει την πρώτη, που αναφερόταν μόνο στα μέτρα καταστολής και όχι στα μέτρα πρόληψης. Η ελληνική νομοθεσία που εναρμονίστηκε (ΚΥΑ 5697/590) καλύπτει κατηγορίες εγκαταστάσεων, στις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες επικίνδυνες ουσίες, όπως το χλώριο, το νιτρικό αμμώνιο, το υδροχλώριο κτλ., αλλά και κατηγορίες επικίνδυνων ουσιών, όπως οξειδωτικές, πολύ τοξικές, επικίνδυνες για το περιβάλλον κτλ.
Κινδυνεύει η Δυτική Θεσσαλονίκη
Τους κινδύνους για συγκεκριμένες περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος, όπως προέκυπταν από τη μελέτη του ΕΜΠ, είχε αποκαλύψει η “Μ” (φύλλο 2/11/2009), ενόσω ακόμη ήταν σε εξέλιξη η συγκεκριμένη έρευνα.
Η έρευνα εστιάζει σε επτά δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος, όπου φιλοξενούνται 26 βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι οποίες υπάγονται στην οδηγία Sevezo. Οι δήμοι είναι: Θεσσαλονίκης, Ελευθερίου-Κορδελιού, Εχεδώρου, Ευόσμου, Μενεμένης, Πολίχνης και Αγίου Αθανασίου.
Εκτός από το δήμο Ελευθερίου-Κορδελιού και το Δενδροπόταμο, που είναι στο κόκκινο, μεγάλη επικινδυνότητα υπάρχει και για το δήμο Ευόσμου, ο οποίος εντάσσεται στη ζώνη 2, που σημαίνει πως σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος οι περισσότεροι κάτοικοι της ζώνης αυτής αναμένεται να υποστούν μη ανατάξιμες βλάβες στην υγεία τους, ενώ μικρό ποσοστό του πληθυσμού είναι πιθανόν να πεθάνει. Σοβαροί κίνδυνοι για βλάβες στην υγεία των πολιτών υπάρχουν και για τους υπόλοιπους πέντε δήμους.
fkoutsamparis@makthes.gr
Αντίθετα, οι περιοχές της Σίνδου, της Νέας Μεσήμβριας, των Διαβατών και του Καλοχωρίου δεν θα αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα προβλήματα παρά την ύπαρξη βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε κοντινή απόσταση.
Ο δήμος Ελευθερίου-Κορδελιού, με πληθυσμό 30.000 κατοίκους, εντάσσεται στη ζώνη 1, που σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά σε βιομηχανικές μονάδες με επικινδυνότητα και σε περίπτωση ατυχήματος αναμένονται σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι σε μεγάλο ποσοστό. Ανάλογη είναι η επικινδυνότητα στο Δενδροπόταμο, που επίσης βρίσκεται κοντά σε μεγάλες βιομηχανίες. Στο Γαλλικό ποταμό υπάρχει ενδεχόμενο να επηρεαστεί η ποιότητα των νερών του και η χλωρίδα και η πανίδα του βιότοπου.
Αυτό είναι το τελικό συμπέρασμα της έρευνας που διεξήγαγε ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου υπό τον καθηγητή Γιάννη Ζιώμα, χημικό μηχανικό, για λογαριασμό του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης (ΟΡΘ). Η έρευνα διήρκεσε δύο χρόνια, παραδόθηκε στον οργανισμό πριν από λίγες ημέρες και φέρει τον τίτλο “Βιομηχανική επικινδυνότητα και πολεοδομικές - χωροταξικές επεμβάσεις”.
διαβάστε περισσότερα
Η ΜΕΛΕΤΗ
“Στη μελέτη έγιναν εκτιμήσεις για πιθανές επιπτώσεις από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που υπάγονται στην οδηγία Sevezo. Εξετάσαμε και διαπιστώσαμε ποιες περιοχές θα πρέπει να δούμε με ιδιαίτερο μάτι, όταν σχεδιάζουμε πολεοδομικά. Μπορεί και να μη συμβεί ποτέ ατύχημα, αλλά στο σχεδιασμό πρέπει να γίνει ανάλογη χωροθέτηση δραστηριοτήτων”, δήλωσε στη “Μ” ο κ. Ζιώμας. “Οι πολεοδόμοι τώρα πια έχουν ένα εργαλείο στα χέρια τους, για να κάνουν τα καινούρια πολεοδομικά σχέδια, λαμβάνοντας υπόψη και την επικινδυνότητα των βιομηχανιών, ενώ παλαιότερα δεν το λάμβανε κανείς υπόψη του αυτό το γεγονός”, πρόσθεσε ο ίδιος.
ΛΑΘΗ ΔΟΜΗΣΗΣ
Στη μελέτη επισημαίνονται σειρά λαθών δόμησης και χρήσεων γης στη δυτική Θεσσαλονίκη και τίθενται όροι δόμησης για τις νέες επεκτάσεις. Κατά τα παρελθόντα έτη, λόγω έλλειψης σχεδιασμού, έγιναν οικιστικά εγκλήματα στον καθορισμό των χρήσεων γης κατά τη σύνταξη των γενικών πολεοδομικών σχεδίων. Κατοικίες, σχολεία, χώροι συνάθροισης ευπαθών ομάδων πληθυσμού, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, χτίστηκαν δίπλα σε δεξαμενές καυσίμων, χημικών και άλλων επικίνδυνων ουσιών. Αν οποτεδήποτε γίνει κάποιο ατύχημα, τότε δυστυχώς θα μετράμε θύματα και ζημιές.
“Σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος κινδυνεύει ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα. Είναι σαν να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, όταν λέμε ότι κινδυνεύει μόνο ο δήμος μας”, υπογραμμίζει ο δήμαρχος Ελευθερίου-Κορδελιού Στάθης Λαφαζανίδης. “Εμείς, πάντως, με βάση τα δεδομένα του βιομηχανικού ατυχήματος, έχουμε κάνει τέσσερις διαφορετικές προτάσεις στον πολεοδομικό σχεδιασμό πάνω από την περιφερειακή οδό και περιμένουμε από τον ΟΡΘ να εγκρίνει μία από αυτές. Ο σχεδιασμός που κάνουμε είναι λύση ανάγκης, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Λόγω της βιομηχανίας, εγκλωβίζουμε και άλλες περιοχές. Προσπαθούμε όμως σε καμία περίπτωση να μη χάσουν οι συνδημότες μας από τις αξίες των περιουσιών τους και γενικά να μη θιγούν τα συμφέροντά τους”.
ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗΝ JET OIL
Στη Θεσσαλονίκη μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα σημειώθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1986, όταν ξέσπασε πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της εταιρείας πετρελαιοειδών Jet Oil στο Καλοχώρι. Στις δεξαμενές που ξέσπασε η φωτιά υπήρχαν αποθηκευμένοι 65.000 τόνοι μαζούτ και μεγάλες ποσότητες νάφθας. Η φωτιά, που έκαιγε επί επτά ημέρες, προκάλεσε παράλληλα ζημιές στο περιβάλλον και τις γεωργικές καλλιέργειες.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΑΤΑΜΕ
Η νομαρχία Θεσσαλονίκης έχει καταγραμμένες 20 μονάδες, οι οποίες βάσει των κοινοτικών οδηγιών είναι υποχρεωμένες να προβαίνουν σε ασκήσεις ετοιμότητας για την πιθανότητα ατυχήματος. Εξαίρεση, μεταξύ των μεγάλων μονάδων που υποχρεούνται να προβαίνουν σε σχετικές ασκήσεις βιομηχανικών ατυχημάτων, αποτελούν τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), που εφαρμόζουν την κοινοτική οδηγία Sevezo αλλά και το Σχέδιο Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης (ΣΑΤΑΜΕ), το οποίο στηρίζεται στην οδηγία Sevezo.
Το ΣΑΤΑΜΕ στο νομό Θεσσαλονίκης οφείλουν να εφαρμόζουν οι βιομηχανικές μονάδες που δραστηριοποιούνται στις τρεις κατηγορίες: φυτοφαρμάκων, παραγωγής υγραερίου, καυσίμων και χημικών. Το γενικό ΣΑΤΑΜΕ του νομού ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1999 και στηρίζεται στη διαπίστωση ότι "στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης υπάρχει μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων που εμπεριέχουν κινδύνους μεγάλου ατυχήματος". Πρόκειται για διυλιστήρια πετρελαίου και εγκαταστάσεις επεξεργασίας προϊόντων πετρελαίου, αποθήκες υγρών και αερίων καυσίμων, εγκαταστάσεις φυτοφαρμάκων κτλ.
Το ΣΑΤΑΜΕ εκπονήθηκε με χρηματοδοτήσεις του Γ´ ΚΠΣ και κατατέθηκε στην Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της νομαρχίας Θεσσαλονίκης, η οποία έχει την ευθύνη να το εφαρμόσει, συντονίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η πρώτη άσκηση εφαρμογής του έγινε το Δεκέμβριο του 2000, με πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Σήμερα, το ΣΑΤΑΜΕ επεκτείνεται στα ΕΛΠΕ (διυλιστήριο, δεξαμενές πετρελαιοειδών και υγραερίων και κλάδος χημικών) και επεκτείνεται σε άλλες 19 μονάδες διακίνησης υγραερίου, διακίνησης-αποθήκευσης πετρελαιοειδών, αποθήκευσης χημικών και αποθήκευσης γεωργικών φαρμάκων που βρίσκονται στο Καλοχώρι, στην Ιωνία και στη Σίνδο.
Τι προβλέπει η οδηγία Sevezo
Η κοινοτική οδηγία Sevezo I του 1982 (ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη πόλη της Βόρειας Ιταλίας, όπου το 1976 σημειώθηκε μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα με διαρροή διοξινών) ανανεώθηκε με τη Sevezo II της 9ης Δεκεμβρίου 1996, η οποία καθορίζει τα μέτρα και τους όρους για την αντιμετώπιση των κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών. Ουσιαστικά, η δεύτερη οδηγία ήρθε να συμπληρώσει την πρώτη, που αναφερόταν μόνο στα μέτρα καταστολής και όχι στα μέτρα πρόληψης. Η ελληνική νομοθεσία που εναρμονίστηκε (ΚΥΑ 5697/590) καλύπτει κατηγορίες εγκαταστάσεων, στις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες επικίνδυνες ουσίες, όπως το χλώριο, το νιτρικό αμμώνιο, το υδροχλώριο κτλ., αλλά και κατηγορίες επικίνδυνων ουσιών, όπως οξειδωτικές, πολύ τοξικές, επικίνδυνες για το περιβάλλον κτλ.
Κινδυνεύει η Δυτική Θεσσαλονίκη
Τους κινδύνους για συγκεκριμένες περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος, όπως προέκυπταν από τη μελέτη του ΕΜΠ, είχε αποκαλύψει η “Μ” (φύλλο 2/11/2009), ενόσω ακόμη ήταν σε εξέλιξη η συγκεκριμένη έρευνα.
Η έρευνα εστιάζει σε επτά δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος, όπου φιλοξενούνται 26 βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι οποίες υπάγονται στην οδηγία Sevezo. Οι δήμοι είναι: Θεσσαλονίκης, Ελευθερίου-Κορδελιού, Εχεδώρου, Ευόσμου, Μενεμένης, Πολίχνης και Αγίου Αθανασίου.
Εκτός από το δήμο Ελευθερίου-Κορδελιού και το Δενδροπόταμο, που είναι στο κόκκινο, μεγάλη επικινδυνότητα υπάρχει και για το δήμο Ευόσμου, ο οποίος εντάσσεται στη ζώνη 2, που σημαίνει πως σε περίπτωση βιομηχανικού ατυχήματος οι περισσότεροι κάτοικοι της ζώνης αυτής αναμένεται να υποστούν μη ανατάξιμες βλάβες στην υγεία τους, ενώ μικρό ποσοστό του πληθυσμού είναι πιθανόν να πεθάνει. Σοβαροί κίνδυνοι για βλάβες στην υγεία των πολιτών υπάρχουν και για τους υπόλοιπους πέντε δήμους.
ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Σχόλια