Η σταύρωση, η Αφροδίτη και οι λογιστές...

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Τον Ιούνιο του 1793, ο Ερό ντε Σεϊσέλ, συντάκτης του συντάγματος της Γαλλικής Επανάστασης, ζήτησε με επιστολή από την Ακαδημία των Επιγραφών ένα αντίγραφο των νόμων του Μίνωα: «Πρέπει να βρίσκεται σε κάποια από τις συλλογές της ελληνικής νομοθεσίας που διαθέτετε και το χρειάζομαι επειγόντως γιατί τη Δευτέρα πρέπει να καταθέσω το σχέδιο συντάγματος». Δεν είναι γνωστό πώς τον έκρινε ο Μίνωας, μυθικός δικαστής του Κάτω Κόσμου, όταν περίπου έναν χρόνο μετά τον καρατόμησε ο Ροβεσπιέρος.

Περίπου δύο αιώνες μετά, το 2005, οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών - μελών της ΕΕ αποφάσιζαν να διαγράψουν από το σχέδιο του ευρωπαϊκού συντάγματος το προοίμιο που είχε προτείνει ο συντάκτης του Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν. Ηταν το γνωστό απόσπασμα από τον Επιτάφιο του Περικλή που μεταφέρει ο Θουκυδίδης στο Β' βιβλίο της Ιστορίας του: «Το πολίτευμά μας καλείται Δημοκρατία γιατί σ' αυτό αποφασίζουν οι πολλοί». Τα επιχειρήματά τους ήταν ατράνταχτα: η αθηναϊκή Δημοκρατία υπήρξε πολεμόχαρη, δουλοκτητική και σεξιστική. Μακριά από μας τέτοια ελαττώματα. Μακριά από μας και κάθε αναφορά στις πολιτισμικές μας ρίζες. Στη χαρωπή Ευρώπη του ευρώ και της οικονομικής ανάπτυξης το παρελθόν, βουτηγμένο στον ιδρώτα, τη λάσπη και το αίμα, δεν είχε θέση.

Αυτή τη νοοτροπία κρίνει ο Ουμπέρτο Εκο σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Στάμπα»: «Η ευρωπαϊκή ταυτότητα έχει εξαπλωθεί αλλά είναι ρηχή. Επρεπε το Σύνταγμά μας να καταγράφει όλες μας τις ρίζες, τις ελληνορωμαϊκές, τις εβραϊκές, τις χριστιανικές». Κοινώς οφείλουμε όλοι να θυμόμαστε ότι πίσω από την Ευρώπη των λογιστών, πίσω από τη δικτατορία των οικονομολόγων, υπάρχει η βαθιά Ευρώπη, η «αληθινή» Ευρώπη, αυτή η οποία στηρίζει τα θεμέλια του οικοδομήματος που τώρα διαχειρίζονται οι λογιστές. «Πίσω μας υπάρχει η Σταύρωση, υπάρχει όμως και η Αφροδίτη».

Ωραίες παρόλες, θα πείτε. «Δυστυχής παρηγορία μόνη σου έμενε να λες περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις...» όπως θα 'λεγε και ο Σολωμός. Ειδικά όταν τα ακούς στην παγωνιά του 2012, κι έχεις να διαλέξεις ανάμεσα στην τρόικα που σου έχει βάλει το πιστόλι στον κρόταφο και τις συμμορίες των τοκογλύφων, σαν τους αξιότιμους εκ Θεσσαλονίκης, που θα διαχειρίζονται τις τύχες σου όταν με το καλό η χώρα πέσει και επισήμως έξω. Σαν να είσαι στο «Costa Concordia» και κάποιος να σου λέει ότι δεν πρέπει να ανησυχείς γιατί κι ο Οδυσσέας βρέθηκε κάποτε στην ίδια θέση με σένα. Ομως, επειδή εμείς εδώ κάτω έχουμε την τάση να πιστεύουμε πως την Ευρώπη την κατοικούν μόνον κακόγουστοι ηλίθιοι, σαν αυτούς που σχεδιάζουν τα εξώφυλλα του «Focus», ή τα άφυλα ζόμπι των χρηματαγορών, καλό είναι να ακούμε πού και πού και τίποτε παρόλες σαν αυτές του Εκο. Οχι τίποτε άλλο, απλώς για να θυμόμαστε ότι πρώτοι εμείς εξορίσαμε από την παιδεία μας αυτήν τη βαθιά Ευρώπη και να πάρουμε και καμιά ανάσα αισιοδοξίας αναλογιζόμενοι πως είναι ακόμη ζωντανή, πως δεν είναι φάντασμα. Ασε που στον κόσμο των ζωντανών πάντα υπάρχει κάποια θέση ακόμη και για τα φαντάσματα.

ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ