Οταν πέφταμε από τα σύννεφα…
Του Γιάννη Παντελάκη
Σ’ αυτή τη χώρα –η οποία, ξεγυμνωμένη από την οικονομική κρίση, δείχνει πια την απόλυτη παρακμή της που έκρυβε επιμελώς η πλαστή ευμάρεια– συνηθίζουμε συχνά-πυκνά να πέφτουμε από τα σύννεφα. Οταν αναδεικνύεται ένα μεγάλο γεγονός, μένουμε σχεδόν με ανοιχτό το στόμα, δηλώνουμε έκπληκτοι, εκφράζουμε άγνοια και μοιάζουμε εντυπωσιασμένοι. Στην επόμενη φάση αρχίζουμε τους αφορισμούς, είμαστε κατηγορηματικοί, είμαστε ήδη εκφραστές της απόλυτης αλήθειας. Αλλά, ας περιοριστούμε στην πρώτη φάση, αυτή έχει ενδιαφέρον, αυτή διανύουμε το τελευταίο δεκαήμερο.
Οταν δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας, η συλλογική μας συμπεριφορά έμοιαζε με εκείνη των εξερευνητών του Κολόμβου. Εκείνοι ανακάλυψαν την Αμερική, εμείς τη Χρυσή Αυγή. Στην πλειονότητά της η ελληνική κοινωνία εμφανίστηκε θορυβημένη από το γεγονός, αλλά κυρίως απ’ όσες αποκαλύψεις ακολούθησαν για τον χαρακτήρα της νεοναζιστικής αυτής οργάνωσης. Η αλήθεια είναι πως αρκετά από εκείνα που δημοσιεύτηκαν και αφορούσαν τη δράση της (και η «Εφ.Συν.» έβαλε ένα καλό λιθαράκι σ’ αυτά) ήταν πρωτόγνωρα. Μια κανονική συμμορία με όλα τα χαρακτηριστικά της μαφιόζικης οργάνωσης. Ενα πολιτικό κέλυφος που έκρυβε μέσα του δολοφονίες, μαύρο χρήμα, υπόκοσμο, επιχειρηματίες, αστυνομικούς.
Εξίσου αλήθεια όμως είναι πως ένα μεγάλο κομμάτι από τη δράση της χρυσαυγίτικης οργάνωσης η ελληνική κοινωνία το γνώριζε. Εχουν μεγάλη ιστορία τα μαχαιρώματα αλλοδαπών, ομοφυλόφιλων ή αριστερών, πάνε χρόνια από τότε που υμνούσαν τον Χίτλερ, έχει περάσει καιρός από τότε που μαθαίναμε για τις περίεργες διασυνδέσεις τους με γκρίζα κομμάτια της ίδιας της κοινωνίας μας. Πολλοί ανησύχησαν, λίγοι αντέδρασαν, πολλοί ανέχτηκαν, αρκετοί σιώπησαν.
Ανάλογη με την κοινωνία στάση ακολούθησε και το πολιτικό προσωπικό αυτής της χώρας. Ιδιαίτερα εκείνο που διαχειρίστηκε τις τύχες μας τα τελευταία χρόνια. Λόγοι μικροπολιτικής σκοπιμότητας, λόγοι άγνοιας κινδύνου και λόγοι αδυναμίας πρόβλεψης εκείνου που έρχεται αθροίστηκαν και μας δίνουν τις αιτίες για τις οποίες δεν έκαναν κάτι πολύ νωρίτερα, όταν έπρεπε και όταν όφειλαν.
Η διείσδυση στην αστυνομία και τον στρατό, τα χαρακτηριστικά προσέγγισης σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, η εκτεταμένη οπλοφορία, τα εκατοντάδες περιστατικά ωμής βίας δεν ήταν καθόλου άγνωστα στις εξουσίες. Τα αναδείκνυε μια συγκεκριμένη μερίδα μέσων ενημέρωσης (τα περισσότερα σιωπούσαν ή ξέπλεναν τον χαρακτήρα των νεοναζί), τα γνώριζε πολύ καλύτερα η κεντρική εξουσία.
Δεν πρόλαβαν το κακό και αυτό δεν ήταν μόνο η δολοφονία Φύσσα, αλλά ενδεχομένως και άλλες για τις οποίες ερευνάται δικαστικά η οργάνωση. Το κακό δεν ήταν ούτε μόνο οι βιαιότητες με δράστες μέλη της οργάνωσης. Το κακό συμπληρώθηκε με τη διείσδυση των αποτρόπαιων ιδεών και πρακτικών σε ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας. Γιατί αν οι παλαιότεροι οπαδοί του νεοναζιστικού μορφώματος είναι απλά συνειδητοποιημένοι φασίστες (με ιστορία και παρελθόν), οι νέοι άνθρωποι που μιμούνται τις λογικές τους είναι τα απόλυτα θύματα.
Σε ένα εξαιρετικό κείμενό του λίγες μέρες πριν, ο Ανδρέας Πετρουλάκης αποδόμησε τον μύθο των «παραπλανημένων γιαγιάδων που ζητούσαν λίγη προστασία και των φοβισμένων οικογενειαρχών που ένιωσαν ξαφνικά ασφάλεια». Εχει δίκιο. Μετά την άγρια δολοφονία Φύσσα, δεν χωράει κανένας μύθος για υποστηρικτές της οργάνωσης που δεν ήξεραν, δεν γνώριζαν, δεν άκουσαν.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο, ένας ανάλογος μύθος δηλαδή, δεν αφορά τα παιδιά εκείνα που φόρεσαν μαύρες μπλούζες και έκαναν τσαμπουκάδες στα σχολεία. Η νεοναζιστική οργάνωση έχει διεισδύσει εδώ και καιρό στις ηλικίες που διαμορφώνονται, έχει εκμεταλλευτεί την οικονομική κρίση και έχει κάνει το δικό της παιχνίδι στα σχολεία. Εγινε μόδα, έγινε μηχανισμός εκτόνωσης. Εκανε στρατολόγηση και όπως δείχνουν τα στοιχεία, με σχετικά επιτυχημένο τρόπο.
Είναι δική μας ευθύνη να αλλάξουμε τα πράγματα. Ευθύνη της κοινωνίας, αλλά όχι απροσδιόριστα. Ευθύνη καθηγητών και γονιών. Είναι ακόμα ευθύνη της πολιτείας και αυτή έχει επίσης όνομα: κυβέρνηση, κόμματα, φορείς με γνώση. Γιατί αν αποτύχουμε και εκεί, αν ένα κομμάτι από τις γενιές που ενηλικιώνονται εξακολουθεί να συνοδεύεται από αυτό το καρκίνωμα, τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα αύριο. Ας μη στρουθοκαμηλίσουμε για ακόμη μια φορά…
Σχόλια