Καταδικάζω κάθε πράξη που απειλεί τη Δημοκρατία...

του Γκιουλέν Φετουλάχ

Σέιλορσμπουργκ, Πενσυλβάνια

Από την αρχή καταδίκασα απερίφραστα την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Τουρκία τη νύχτα της 15ης Ιουλίου με τα εξής λόγια: «Κάθε κυβέρνηση πρέπει να προκύπτει από ελεύθερες και δίκαιες εκλογές και όχι από την επίδειξη δύναμης. Προσεύχομαι στον Θεό για την Τουρκία, για τους τούρκους πολίτες, αλλά και για όλους αυτούς που βρίσκονται σήμερα στη χώρα με την ελπίδα η κατάσταση να επιλυθεί γρήγορα και ειρηνικά».

Παρά την κατηγορηματική δήλωσή μου, παρόμοια με αυτές που εξέδωσαν τα τρία μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο όλο και πιο αυταρχικός πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με κατηγόρησε αμέσως ότι ενορχήστρωσα το πραξικόπημα. Απαίτησε από την πρώτη στιγμή από τις ΗΠΑ να με εκδώσουν και να φύγω από το σπίτι μου στην Πενσυλβάνια, όπου ζω  αυτοεξόριστος από το 1999.

Η φιλοσοφία μου _ ένα Ισλάμ πλουραλιστικό και χωρίς αποκλεισμούς, αφιερωμένο στην εξυπηρέτηση του ατόμου ανεξάρτητα από την πίστη του _ είναι ασυμβίβαστη με κάθε μορφής ένοπλη εξέγερση. Για περισσότερα από 40 χρόνια, οι συμμετέχοντες στο κίνημα που ανήκω _ ονομάζεται Χιζμέτ και σημαίνει «υπηρεσία» _ υποστηρίζουν στην πράξη μια μορφή διακυβέρνησης που αντλεί τη νομιμοποίησή της από τη βούληση των πολιτών και σέβεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές τους απόψεις, τις πολιτικές πεποιθήσεις τους ή την εθνοτική τους καταγωγή. Οι επιχειρηματίες και οι εθελοντές που εμπνέονται από τις αξίες του κινήματος Χιζμέτ έχουν επενδύσει σε σύγχρονες υπηρεσίες εκπαίδευσης των τοπικών κοινοτήτων σε περισσότερες από 150 χώρες.

Σε μια εποχή που οι δυτικές δημοκρατίες αναζητούν μετριοπαθείς φωνές από το Ισλάμ, εγώ και οι φίλοι μου στο κίνημα Χιζμέτ καταδικάσαμε εξαρχής την εξτρεμιστική βία: τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, τις εκτελέσεις από το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος, τις απαγωγές της Μπόκο Χαράμ.

Καταδικάσαμε με κάθε τρόπο και μέσο την τυφλή βία, ακόμη και κατά την απόπειρα πραξικοπήματος, και τονίσαμε την ανάγκη πρόληψης της στρατολόγησης τρομοκρατών στους κόλπους της μουσουλμανικής νεολαίας, καλλιεργώντας μια ειρηνική, πλουραλιστική νοοτροπία.

Σε όλη τη ζωή μου κατήγγειλα _ τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά _ τις στρατιωτικές επεμβάσεις στην εσωτερική πολιτική. Στην πραγματικότητα, μάχομαι για τη δημοκρατία εδώ και δεκαετίες. Άλλωστε, έχω υποστεί τις συνέπειες των τεσσάρων στρατιωτικών πραξικοπημάτων στην Τουρκία τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Δεν θα ήθελα λοιπόν σε καμία περίπτωση οι συμπολίτες μου να υπομείνουν και πάλι μια τέτοια δοκιμασία. Αν κάποιος που φέρεται να συμπαθεί το κίνημα Χιζμέτ ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στην απόπειρα πραξικοπήματος, πρόδωσε τα ιδανικά μου.

Παρ' όλα αυτά, η κατηγορία Ερντογάν δεν αποτελεί έκπληξη, όχι για όλα αυτά που λέει για μένα, αλλά γιατί αποκαλύπτεται η συστηματική και επικίνδυνη πορεία του προς τη μοναρχία.

Όπως πολλοί Τούρκοι πολίτες, έτσι και αρκετά μέλη του κινήματος Χιζμέτ υποστήριξαν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας τις προσπάθειες του κ. Ερντογάν για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις για την ένταξή της στην ΕΕ. Αλλά δεν παρέμειναν σιωπηλοί όταν γύρισε την πλάτη στη δημοκρατία και το πρόσωπο στον δεσποτισμό. Ακόμη και πριν από αυτές τις νέες μαζικές εκκαθαρίσεις, ο κ Ερντογάν κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων έκλεισε αυθαίρετα εφημερίδες, απομάκρυνε χιλιάδες δικαστές, εισαγγελείς, αστυνομικούς και δημοσίους υπαλλήλους από τις θέσεις τους, έλαβε ιδιαίτερα σκληρά μέτρα εναντίον των κουρδικών κοινοτήτων. Ο ίδιος δήλωσε πως όλοι αυτοί είναι εχθροί του κράτους.

Το κίνημα Χιζμέτ έγινε ο στόχος της οργής του τούρκου προέδρου. Τον Δεκέμβριο του 2013, ο κ. Ερντογάν κατηγόρησε όλους εκείνους που κατείχαν θέσεις στη δημόσια διοίκηση _ και συμπαθούσαν το κίνημα _ για την έναρξη της έρευνας διαφθοράς στην οποία εμπλέκονται μέλη του υπουργικού συμβουλίου και άλλοι στενοί συνεργάτες του. Αυτό είχε ως συνέπεια δεκάδες μέλη του δικαστικού σώματος και των αστυνομικών δυνάμεων να διωχθούν μαζικά ή να συλληφθούν επειδή, πολύ απλά, έκαναν τη δουλειά τους.

Από το 2014, όταν ο κ. Ερντογάν εξελέγη πρόεδρος, μετά από έντεκα χρόνια στον πρωθυπουργικό θώκο, επεδίωξε να μετατρέψει την Τουρκία από μια κοινοβουλευτική δημοκρατία σε μια «εκτελεστική προεδρία», ουσιαστικά χωρίς κανέναν έλεγχο στην εξουσία του. H πρόσφατη δήλωσή του ότι το αποτυχημένο πραξικόπημα ήταν «δώρο Θεού», μοιάζει αποκρουστική. Kαθώς ψάχνει απεγνωσμένα να εξολοθρεύσει όσους περισσότερους διαφωνούντες μπορεί _ ήδη 70.000 πολίτες έχουν υποστεί τις συνέπειες _ και να πατάξει το κίνημα Χιζμέτ και άλλες οργανώσεις πολιτών, αφαιρεί ένα-ένα τα εμπόδια προς την απόλυτη εξουσία. H Διεθνής Αμνηστία αποκάλυψε αξιόπιστες αναφορές για βασανιστήρια, συμπεριλαμβανομένων βιασμών, στα κέντρα κράτησης. Μη διερωτάστε λοιπόν που η κυβέρνηση Ερντογάν ανέστειλε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας εκβιάζει τις ΗΠΑ, απειλώντας να αποσύρει τη χώρα του από τη διεθνή συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους. Ο στόχος του είναι ευκρινής: να εξασφαλίσει την έκδοσή μου, παρά την έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων και σχεδόν καμία προοπτική για μια δίκαιη δίκη. Ο πειρασμός να δοθεί στον κ. Ερντογάν ό,τι απαιτεί, είναι κατανοητός. Αλλά οι ΗΠΑ πρέπει να αντισταθούν.

Ο βίαιος εξτρεμισμός τρέφεται στη βάση των απογοητεύσεων όσων αναγκάζονται να ζουν κάτω από δικτάτορες που δεν ανέχονται ειρηνικές διαδηλώσεις και αποστρέφονται την άσκηση δημοκρατικής πολιτικής. Στην Τουρκία, η στροφή της κυβέρνησης Ερντογάν προς μια δικτατορία και η πόλωση του πληθυσμού ανάλογα με τις θρησκευτικές, πολιτικές και εθνοτικές διαφορές έδωσε τροφή στους φανατικούς.

Για την ευόδωση των παγκόσμιων προσπαθειών, για την αποκατάσταση της ειρήνης στην ταραγμένη εποχή που ζούμε, καθώς και για να διασφαλιστεί το μέλλον της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ δεν πρέπει να διευκολύνουν έναν δικτάτορα ο οποίος μετατρέπει το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου σε πραξικόπημα σε αργή κίνηση κατά της δικής του συνταγματικά εκλεγμένης κυβέρνησης.

* Ο Φετουλάχ Γκιουλέν είναι διανοούμενος του Ισλάμ, ιεροκήρυκας και συγγραφέας. Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στους New York Times την περασμένη εβδομάδα.