Διπλό χαμένο στοίχημα;
Πριν από είκοσι έξι χρόνια σαν χθες στις 3 Οκτωβρίου του 1990 ολοκληρώθηκε με συνοπτικές διαδικασία - σε λιγότερο από ένα χρόνο η πορεία από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου στην ενοποίηση της Γερμανίας ή πιο σωστά στην ενσωμάτωση της Ανατολικής από τη Δυτική. Μια διαδικασία fast truck που στήριξαν τότε και οι ΗΠΑ του Μπους πατρός και η καταρρέουσα ΕΣΣΔ του Γκορμπατσόφ, παρά την απόλυτη άρνηση της Βρετανίας της Θάτσερ και την αρχική αμηχανία και καχυποψία της Γαλλίας του Μιτεράν.
Ο καγκελάριος Κολ και ο υπουργός Εξωτερικών Γκένσερ που είχαν πρωταγωνιστήσει στην ενοποίηση με την διαδικασία του κατεπείγοντος, είχαν δεσμευθεί σε ένα διπλό στοίχημα: Σύγκλιση σε σύντομο χρονικό διάστημα της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία και περιφρούρηση και ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με υιοθέτηση Ατζέντας Οικονομικής, Νομισματικής και Πολιτικής Ενοποίησης.
Ηδη από την άνοιξη του 1990 στην παραζάλη της εθνικής έξαρσης οι Κολ- Γκένσερ ανακοίνωσαν ότι η Νομισματική Ενοποίηση των δύο γερμανικών κρατών την 1η Ιουλίου του ’90 θα γινόταν στην ισοτιμία ένα προς ένα. Λίγο πριν είχαν δεχθεί την πρόταση Μιτεράν για επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ως προϋπόθεσης για να μην υπάρξουν παρενέργειες από την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Ενιαία Γερμανία σε μια Πολιτική Ένωση της Ευρώπης θα ήταν η αποφυγή μιας ηγεμονίας της Ενιαίας Γερμανίας, μιας Γερμανικής Ευρώπης, στη θέση της οποίας θα προέκυπτε μια Ευρωπαϊκή Γερμανία, έλεγαν τότε Ντελόρ και Μιτεράν, μια θεώρηση που στη συνέχεια αποδείχθηκε απλούστευση.
Πολύ γρήγορα το ενιαίο νόμισμα αντί να λειτουργήσει ως εγγύηση απέναντι στην παντοδυναμία του μάρκου, πρόβαλε ως αναγωγή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντί δηλαδή να είναι μηχανισμός ελέγχου της ισχύος της Ενιαίας Γερμανίας, έγινε εργαλείο σταθεροποίησης της παντοδυναμίας της.
Οι αισιόδοξες προβλέψεις του Οκτωβρίου του 1990 για το μέλλον της Γερμανίας και της Ε.Ε. έμοιαζαν χθες, ημέρα αργίας και εθνική εορτή στη Γερμανία, ως ένα διπλό χαμένο στοίχημα:
Η πρώην Ανατολική Γερμανία δεν έχει συνέλθει από το σοκ της απότομης ενοποίησης. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν δύο χώρες σε συσκευασία μιας, θυμίζουν την ενοποίηση της Ιταλίας μετά τα μέσα του 19ου αιώνα και την περιθωριοποίηση του Νότου σε όφελος του Βορρά. Τα υψηλά ποσοστά της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» στην περιοχή οφείλονται και στη διάψευση των προσδοκιών του 1990.
Όταν τον Ιούνιο του 1991 στην κορύφωση των διαπραγματεύσεων για το Μάαστριχτ οι Κολ και Γκένσερ άρχισαν να πιέζουν ασφυκτικά για την άμεση αναγνώριση της απόσχισης της Σλοβενίας και της Κροατίας από τη Γιουγκοσλαβία απειλώντας να προχωρήσουν σε μονομερείς ενέργειες το μήνυμα που έλαβαν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διαπίστωσαν ότι μετά την ενοποίηση τίποτε δεν είναι ίδιο. Στο όνομα της ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης με ορίζοντα το Μάαστριχτ οι υπόλοιποι ένδεκα τότε εταίροι της Ενιαίας Γερμανίας υιοθέτησαν στα τέλη του χρόνου τη νομιμοποίηση της ασύντακτης διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας.
Σήμερα είκοσι έξι χρόνια μετά η κοινωνική και πολιτική σταθερότητα στον Νότο της Ευρωζώνης και τη Γαλλία είναι οριακά συμπιεσμένη με τη γερμανικής κοπής μόνιμη και άκαμπτη δημοσιονομική πειθαρχία, ανεφάρμοστη στην πράξη, μια σκληρή πραγματικότητα που πριμοδοτεί κάθε είδους και μορφής εθνικούς αντισυστημικούς λαϊκισμούς.
Την ίδια στιγμή που κορυφώνεται η δυσαρέσκεια των εταίρων του Βερολίνου κυρίως στον Νότο, στην ίδια τη Γερμανία υπάρχει η αίσθηση ότι οι πολίτες πληρώνουν το κόστος στήριξης χωρών, οι πολιτικές ελίτ των οποίων δεν θέλουν να αναλάβουν το κόστος μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών.
Ενα είναι βέβαιο, ότι σε ένα χρόνο από χθες στην επέτειο της ενοποίησης στις 3 Οκτωβρίου 2017 οι πολιτικοί συσχετισμοί στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. - Ευρωζώνης, αλλά και στην ίδια τη Γερμανία, θα συνθέτουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Εγγύηση ή εργαλείο;
Το ενιαίο νόμισμα αντί να λειτουργήσει ως εγγύηση απέναντι στην παντοδυναμία του μάρκου, πρόβαλε ως αναγωγή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντί δηλαδή να είναι μηχανισμός ελέγχου της ισχύος της Ενιαίας Γερμανίας, έγινε εργαλείο σταθεροποίησης της παντοδυναμίας της.
http://www.imerisia.gr/
Σχόλια