Αμεση ανάλυση: Μια μοιραία επιλογή για την Ιταλία
Ο πρόεδρος Ματαρέλα δεν είχε πολλά περιθώρια. Ο Σαβόνα είχε δημοσιεύσει ακραίες απόψεις, που προκαλούσαν πανικό στους επενδυτές. Το να διαθέτει ένα κράτος απόρρητο Σχέδιο Β αποθηκευμένο στο χρηματοκιβώτιο της κεντρικής τράπεζας είναι ΟΚ.
Το να έχει προαναγγείλει όμως ο νέος υπουργός Οικονομικών σχέδιο έκδοσης παράλληλου νομίσματος, είναι πολύ διαφορετικό. Ο Ματαρέλα θέλησε να προστατεύσει την Ιταλία από ένα ανεξέλεγκτο ξεπούλημα ομολόγων, που θα μπορούσε να την οδηγήσει σε οικονομική κατάρρευση, ή ακόμα και έξω από το ευρώ, χωρίς αυτό να αποτελεί τον επίσημο στόχο κανενός από τα δυο λαϊκιστικά κόμματα. Όσοι ζήσαμε το ελληνικό καλοκαίρι του 2015, καταλαβαίνουμε.
Ομως, enter η αριστοτελική ετερογονία των σκοπών. Με το να απορρίψει τον Σαβόνα, ο Ματαρέλα έδωσε στον Σαλβίνι (τον ακροδεξιό ηγέτη της Λέγκα και συνοδοιπόρο της Λεπέν) ευκαιρία ηρωικής εξόδου. Μπορούσε να τον αφήσει να αποτύχει. Αντ’ αυτού, του δίνει τώρα το δικαίωμα να βαδίσει ηρωικά στις επόμενες εκλογές, σαν τάχα μάρτυρας της δημοκρατίας, δήθεν θύμα του κατεστημένου των Βρυξελλών και των εγχώριων εντολοδόχων τους. Θείο δώρο για έναν εθνικιστή δημαγωγό.
Αντίθετα με τις τεχνοκρατικές κυβερνήσεις του παρελθόντος, η κυβέρνηση Κοταρέλι δεν έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Αυτό επιτρέπει στους λαϊκιστές να εμφανίσουν το διορισμό του ως πραξικόπημα. Θα ήταν ίσως πολιτικά ευφυέστερο ο Ιταλός Πρόεδρος να είχε αφήσει τους λαϊκιστές να επωμιστούν (με κόστος βαρύ για την οικονομία) τις συνέπειες των ανεύθυνων επιλογών τους.
Μέχρι τις εκλογές του φθινοπώρου, ο αντι-ευρώ λαϊκισμός θα καλπάζει και η Ιταλία θα παραμείνει έρμαιο οικονομικής αβεβαιότητας. Μετά τις εκλογές, πιθανότερη έκβαση θα είναι ένας καθαρός δεξιός-ακροδεξιός συνασπισμός Λέγκας-Μπερλουσκόνι, όπου όμως ο Σαλβίνι θα έχει τον πρώτο ρόλο. Η έξοδος από το ευρώ δεν μπορεί να είναι πλειοψηφική στην Ιταλία των αποταμιευτών και μικροεπενδυτών, που θα έβλεπαν την αξία τους να μετατρέπεται σε υποτιμημένη λίρα. Οι επόμενες εκλογές δεν θα έχουν ρητό δίλημμα ευρώ ή λιρέτα. Όμως ένας εσμός εθνικιστών και λαϊκιστών θα παρουσιάζουν την Ευρώπη και το ευρώ ως τάχα εχθρούς της δημοκρατίας. Η Λεπέν θα τρίβει τα χέρια της.
Η γενναία μεταρρυθμιστική ατζέντα Μακρόν μάλλον ενταφιάζεται. Στο τοξικό περιβάλλον της δημαγωγίας των επόμενων μηνών, κανένας Βορειοευρωπαίος δεν θα συζητά για κοινά εργαλεία Ευρωζώνης και επιμερισμό κινδύνων. Όσο για την Ελλάδα, η κυβέρνηση θα πρέπει επειγόντως να αναθεωρήσει την αντίθεσή της στην προληπτική πιστωτική γραμμή.
* Ο κ. Γιώργος Παγουλάτος είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης.
http://www.kathimerini.gr/
Σχόλια