«Ξεσηκωθείτε»: ένα κίνημα των προοδευτικών δυνάμεων στη Γερμανία
του Θεόδωρου Γεωργίου*
Η αφετηρία του μπορεί να αναζητηθεί σε δύο σημεία: το πρώτο αναφέρεται στο θεμελιώδες δεδομένο, σύμφωνα με το οποίο οι προοδευτικές δυνάμεις αποτελούν την κοινωνική πλειοψηφία στη γερμανική κοινωνία, παρά το γεγονός ότι εδώ και χρόνια η χώρα κυβερνάται από τα κόμματα της Δεξιάς (CDV/CSU) και τους Σοσιαλδημοκράτες. Η κοινωνική πλειοψηφία είναι προοδευτική.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με το δεδομένο της σταθερής ανόδου της Ακροδεξιάς και πιο συγκεκριμένα της κομματικής έκφρασής της σε παγγερμανικό επίπεδο, δηλαδή του κόμματος με το όνομα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD).
Με αφετηρία τα δύο αυτά πολιτικά δεδομένα, το κίνημα αυτοπροσδιορίζεται με τους όρους του πολιτικού διαφωτισμού και απευθύνεται προς όλους τους πολίτες της γερμανικής κοινωνίας και τους καλεί όχι μόνον να αντισταθούν στο φάντασμα της Ακροδεξιάς (ή μήπως και του νεο-φασισμού) που σηκώνει κεφάλι, αλλά πρωτίστως να υπερασπιστούν τη μεταπολεμική πολιτική δημοκρατική παράδοση της ίδιας της Γερμανίας.
Αυτός είναι ο λόγος που ολόκληρη η προσπάθεια έχει αποκτήσει τον χαρακτήρα ενός κινήματος αφύπνισης και εξέγερσης.
Ως ημερομηνία - κλειδί καταγράφεται η 4η Σεπτεμβρίου, οπότε και η ηγετική ομάδα θα ανακοινώσει το μανιφέστο - διακήρυξη του κινήματος.
Εξαρχής έχει αποσαφηνισθεί ότι δεν πρόκειται να ιδρυθεί νέο κόμμα, το οποίο θα προκύψει από τη συνένωση των τριών υφισταμένων προοδευτικών κομμάτων.
Με τη δική μου πολιτική ορολογία, δεν πρόκειται στην περίπτωση του «Ξεσηκωθείτε» για μία κομματική τεχνολογία, όπως ήταν αυτή του γραφειοκρατικού μετασχηματισμού του ΠΑΣΟΚ σε ΚΙΝ.ΑΛΛ.
Πρόκειται για μια βαθιά κοινωνική αναζήτηση, η οποία εκφράζει και αντανακλά το δημοκρατικό πνεύμα και τις πολιτικές ιδέες της σύγχρονης Γερμανίας.
Ας εξετάσουμε τώρα τις ιδεολογικές αντιλήψεις και τις πολιτικές προτάσεις του κινήματος, όπως αυτές έχουν διατυπωθεί σε συνεντεύξεις και δημόσιες παρεμβάσεις. Σε πρόσφατη συνέντευξή της, η Sahra Wagenknecht (βλ. εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, 12 Αυγούστου 2018) συνόψισε τις θέσεις του κινήματος.
Σχετικά με την Ευρώπη τονίζει: «Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει προοπτική ως χώρος κοινωνικής προστασίας και αναδημιουργίας και όχι ως καταλύτης μίας άγριας παγκοσμιοποίησης της αγοράς». Το κίνημα τάσσεται υπέρ των ριζικών δομικών αλλαγών και στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Το κίνημα «Ξεσηκωθείτε» έχει συντάξει ολοκληρωμένο ιδεολογικό και πολιτικό πρόγραμμα για όλα τα φλέγοντα ζητήματα και της Ευρώπης και της παγκόσμιας κοινωνίας. Αναγνωρίζει στους πολίτες πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές και τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Υπερασπίζεται την αυτονομία της πολιτικής απέναντι στα χρηματοπιστωτικά συστήματα. Κρίνει πως η εφαρμοζόμενη ευρωπαϊκή πολιτική για τους πρόσφυγες είναι και αναποτελεσματική και λαϊκίστικη.
Κατά το «Ξεσηκωθείτε», ολόκληρη η γερμανική πολιτική κοινωνία επιβάλλεται να «ανακατασκευασθεί».
Πολιτική, οικονομία, κόμματα, διαδικασίες μέσω των οποίων λαμβάνονται οι αποφάσεις, ο ρόλος του χρήματος, νομικοί θεσμοί, αγορά εργασίας, οικογένεια κ.λπ., είναι τα αντικείμενα της αναδημιουργίας και της ανακατασκευής.
Σ’ αυτό το σημείο, θα προσθέσω το δικό μου θεωρητικό σχόλιο: επειδή το πολιτικό αυτό κίνημα γεννήθηκε στη Γερμανία, δηλαδή σε μία κοινωνία στην οποία ζω και σε επίπεδο συνείδησης και σε επίπεδο εμπειρίας (βλ. έννοια και βίωμα), είμαι βέβαιος ότι αυτό το πολιτικό κίνημα δεν είναι μία τεχνοκρατική πρωτοβουλία (αυτό τονίσθηκε παραπάνω), αλλά είναι κίνημα που έχει δύο όψεις: μία κοινωνική και μία πνευματική.
Η κοινωνική όψη του κινήματος έχει να κάνει με τις ιδέες και τα περιεχόμενά του, τα οποία δεν είναι άλλα παρά τα πολιτικά προγράμματα των τριών προοδευτικών κομμάτων επαναδιατυπωμένα σ’ ένα μετα-επίπεδο σύγχρονης κοινωνικής και δημόσιας χρήσης για όλους τους πολίτες.
Η πνευματική όψη του κινήματος έχει να κάνει με το γερμανικό πνεύμα, το οποίο αναδιατάσσεται και αντιστέκεται στο «κακό», δηλαδή στην επανεμφάνιση του «νεο-φασισμού», υπό το κομματικό πρόσωπο της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία». Το κόμμα αυτό έχει δημοσκοπικά φθάσει στο εξωφρενικό ποσοστό του 17% σε παγγερμανικό επίπεδο.
Τελικά, με το κίνημα «Ξεσηκωθείτε», στη Γερμανία γεννήθηκε μία πολιτική ελπίδα για ολόκληρη την Ευρώπη.
Εάν αυτή η διαπίστωση, την οποία κάνω, αποδειχθεί ορθή, θα πρέπει να περιμένουμε. Πρώτον, βραχυπρόθεσμα στις τοπικές εκλογές στη Βαυαρία (14 Οκτωβρίου 2018), όπου η αναμέτρηση είναι ανάμεσα στους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και τους νεο-φασίστες (AfD).
Δεύτερον, μεσοπρόθεσμα από την πολιτική πορεία του ίδιου του κινήματος, το οποίο φιλοδοξεί να εκφράσει την αγωνία του γερμανικού λαού για το μέλλον του.
Πάντως, προς το παρόν ας ακολουθήσουμε την προτροπή του Max Horkheimer: «Είναι πιο ανθρώπινο να εξαλείφεις το κακό, παρά να αναζητάς το καλό»!
*Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
http://www.efsyn.gr/
Σχόλια