ΠΓΔΜ: Το κρίσιμο δημοψήφισμα και στο βάθος... πρόωρες εκλογές
λάχιστες μέρες βρισκόμαστε πριν από μια από τις «ημερομηνίες-σταθμούς» στην ιστορία του Μακεδονικού. Κι αυτό γιατί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, που πραγματοποιείται την Κυριακή στην ΠΓΔΜ, αναμένεται εν πολλοίς να καθορίσει τα περαιτέρω βήματα σε ό,τι αφορά την υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο δεν αφορά μόνο τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, αλλά κι ευρύτερα την περιοχή της Βαλκανικής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το έντονο ενδιαφέρον που έχει επιδείξει ο διεθνής παράγοντας για την έκβαση του δημοψηφίσματος, καθώς χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ρωσία, η Τουρκία, αλλά και η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν το τελευταίο διάστημα στραμμένο το βλέμμα τους στις εξελίξεις στη γειτονική χώρα.
Για τις βασικές πτυχές της όλης διαδικασίας αλλά και το τι μπορεί να σηματοδοτήσει το αποτέλεσμά της μίλησε στο tvxs ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης.
Ούτε θρίαμβος ούτε εθνική καταστροφή η συμφωνία- Χάθηκε πολύτιμος χρόνος από τις προηγούμενες κυβερνήσεις
«Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, για μια εύθραυστη συμφωνία, οι αντοχές της οποίας θα φανούν στον χρόνο» σημειώνει αρχικά ο κύριος Φίλης, προσθέτοντας ότι: «Για τη χώρα μας δεν πρόκειται ούτε για εθνικό θρίαμβο ούτε για εθνική καταστροφή, όπως θέλουν να την παρουσιάσουν διάφοροι ένθεν κακείθεν. Είναι μια ισορροπημένη συμφωνία, η οποία περιέχει και θετικά και αρνητικά στοιχεία».
Στο ερώτημα κατά πόσο η σημερινή συγκυρία είναι θετική για την επίλυση του ζητήματος ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων επισημαίνει: «Αυτό δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς με βεβαιότητα. Εκείνο όμως που μπορώ να πω είναι πως στη διάρκεια των τελευταίων 27 χρόνων χάθηκε πολύτιμός χρόνος από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, ενώ απωλέσθηκε και διπλωματικό κεφάλαιο εξαιτίας του ονοματολογικού της ΠΓΔΜ. Όλο αυτό το διάστημα η Ελλάδα αδυνατούσε να εξηγήσει στον ξένο παράγοντα για ποιο λόγο αδυνατούσε να βρει κοινό παρονομαστή με μια μικρή χώρα, η οποία δεν αποτελούσε σε καμιά περίπτωση κίνδυνο για την ίδια. Από τη μεριά του ο διεθνής παράγοντας εν μέρει δεν ήθελε να αντιληφθεί τη ρίζα του προβλήματος με αποτέλεσμα η FYROM να μονοπωλεί το όνομα Μακεδονία, με το οποίο είχε αναγνωριστεί από 150 και πλέον χώρες. Αυτός είναι κι ο λόγος, που αναρωτιέμαι απέναντι σε όσους λένε πως δεν πρέπει να προχωρήσει η συμφωνία των Πρεσπών, παραπέμποντας την όποια προσπάθεια για λύση στο μέλλον. Πιστεύουν ότι σε 20 -για παράδειγμα- θέση θα βρισκόμαστε σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση;».
Κλειδί η συμμετοχή, δύσκολο να επιτευχθεί το 5ο% λόγω των εικονικών εκλογικών καταλόγων
Αναφερόμενος στην έκβαση του επικείμενου δημοψηφίσματος ο κύριος Φίλης σημειώνει ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που θα καθορίσουν το αν θα αποβεί θετικό ή όχι: «Δεν έχει να κάνει μόνο με την επικράτηση του Ναι, αλλά και με τη συμμετοχή σε αυτό, καθώς χρειάζεται να προσέλθει το 50% των ψηφοφόρων για να θεωρηθεί το αποτέλεσμα έγκυρο. Εδώ βέβαια υπάρχει ένα ζήτημα, καθώς η εικόνα που υπάρχει είναι εικονική. Πιο συγκεκριμένα, από τους 1,8 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόροι, περίπου 300 χιλιάδες έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, ενώ με δεδομένο ότι οι εκλογικοί κατάλογοι έχουν πολλά χρόνια να ενημερωθούν, δεν είναι βέβαια ότι αρκετοί από αυτούς είναι ακόμη εν ζωή. Οπότε το στοίχημα της προσέλευσης 900 χιλιάδων ψηφοφόρων δε μοιάζει πολύ εύκολο.
Από την άλλη, υπάρχει περίπτωση, εφόσον αυτή προσεγγίσει το 50%, δηλαδή υπάρξει προσέλευση της τάξεως των 800-850 χιλιάδων κι επικρατήσει το Ναι, ο Ζάεφ να εμφανιστεί λέγοντας πως το αποτέλεσμα είναι νομιμοποιημένο. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως θα υπάρξει αντίδραση εκ μέρους του VMRO, οπότε τα πάντα θα κινούνται στην κόψη του ξυραφιού».
Παράλληλα, εκτιμά πως το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών στη γειτονική χώρα είναι εξαιρετικά πιθανό: «Υπάρχουν τρία βασικά σενάρια όσον αφορά στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος: επικράτηση του "Ναι" μεγάλη διαφορά, επικράτηση του "Ναι" κι η επικράτηση του "Όχι". Και στις τρεις περιπτώσεις υπάρχει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Στην μεν πρώτη, γιατί ο Ζάεφ μπορεί να αισθανθεί αρκετά ισχυρός και να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, προκειμένου να αλλάξει τους συσχετισμούς στη Βουλή προς όφελός του και να περάσει πιο εύκολα η συνταγματική αναθεώρηση. Ας μην ξεχνάμε πως τις πρόσφατες εκλογές το κόμμα του Ζάεφ ήρθε δεύτερο κι ο ίδιος κυβερνά λόγω της σύμπραξης με τους Αλβανόφωνους. Στη δεύτερη περίπτωση οι πρόωρες εκλογές μπορεί να έρθουν προκειμένου να ξεκαθαρίσει η πολιτική κατάσταση, αφού μια τυχόν οριακή επικράτηση του "Ναι" μπορεί να δυσκολέψει τη συνταγματική αναθεώρηση στη Βουλή, όπου η κυβερνητική πλειοψηφία χρειάζεται 11 ψήφους από τα κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου να πιάσει τα πολυπόθητα 2/3. Στη δε περίπτωση επικράτησης του "Όχι", είναι σαφές ότι όχι μόνο η συμφωνία των Πρέσπων είναι ουσιαστικά νεκρή, αλλά ούτε η κυβέρνηση Ζάεφ θα μπορεί να σταθεί».
Οι εθνικιστές Σλαβόφωνοι κατηγορούν τους Αλβανόφωνους ότι παραδίδουν το όνομα της Μακεδονίας
Πρώτα η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, σε βάθος 8-10 ετών η ένταξη στην ΕΕ
Σε ό,τι έχει να κάνει με τα περαιτέρω βήματα της συμφωνίας ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων είναι ξεκάθαρος: «Εκείνο που προέχει χρονικά είναι η ένταξη της ΠΓΔΜ με το νέο της όνομα στο ΝΑΤΟ κι αυτό μόνο αφότου ολοκληρωθεί πλήρως η διαδικασία με την έγκριση της συμφωνίας αλλά και του πρωτόκολλου ένταξης της χώρας στη Βορειοτλαντική συμμαχία κι από την ελληνική Βουλή. Σε ό,τι αφορά την ένταξής της στην ΕΕ, αυτή αναμένεται να αργήσει αρκετά. Πρώτον γιατί η συζήτηση αυτή θα γίνει από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα το καλοκαίρι του 2019, ενώ παράλληλα υπάρχει κι η δυνατότητα βέτο από την ελληνική πλευρά σε περίπτωση που διαπιστώσει μη τήρηση των συμφωνηθέντων από την πλευρά της ΠΓΔΜ. Καθ’ αυτό τον τρόπο η ολοκλήρωση ένταξη της γειτονικής χώρας στην ΕΕ υπολογίζεται σε περίπου 8-10 χρόνια. Σε κάθε περίπτωση πάντως, από τη στιγμή εφόσον ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία στην ΠΓΔΜ, η ελληνική πλευρά είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει με πολύ γρήγορα βήματα στην έγκριση της από τη Βουλή».
Ευεργετική η επίδραση τυχόν ολοκλήρωσης της συμφωνίας στη δυτική Βαλκανική
Σύμφωνα με τον κύριο Φίλη, τυχόν επιτυχής ολοκλήρωση της συμφωνίας για το Μακεδονικό θα έχει ευρύτερη ευεργετική επίδραση στα δυτικά Βαλκάνια: «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρία βασικές εκκρεμότητες στην εν λόγω περιοχή: η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, η επίλυση των διαφορών μεταξύ Ελλάδας κι Αλβανίας, καθώς κι εκείνων μεταξύ της Σερβίας και του Κοσόβου. Η μία λύση λοιπόν είναι σχεδόν δεδομένο θα επηρεάσει και την εξεύρεση λύσης στην άλλη. Εφόσον δηλαδή τα βρούμε οριστικά με την ΠΓΔΜ, θα υπάρξει πιθανότατα μια ώθηση στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Σέρβων και Κοσοβάρων. Αντίθετα, σε περίπτωση αποτυχίας θα υπάρχει ευρύτερος αρνητικός αντίκτυπος στα δυτικά Βαλκάνια».
ΗΠΑ- Γερμανία θέλουν να εδραιώσουν στην ΠΓΔΜ- Υπαρκτό και το ενδιαφέρον της Τουρκίας
Την ίδια στιγμή, θεωρεί απολύτως λογικό το έντονο ενδιαφέρον που δείχνει ο διεθνής παράγοντας αναφορικά με την έγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών: «Από τη μεριά τους, ΗΠΑ αλλά και Γερμανία είναι φυσιολογικό να θέλουν την οριστική λύση του προβλήματος και την ένταξη της FYROM σε ΝΑΤΟ κι ΕΕ. Με αυτό τον τρόπο άλλωστε εδραιώνεται η επιρροή τους στη χώρα, ενώ υπάρχει ανάσχεση της επεκτατικής πολιτικής που ακολουθεί η Κίνα, αλλά και των συμφερόντων της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή.
Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, έχουν ακουστεί πολλά και διάφορά, όπως ότι έκανε πραξικόπημα στο Μαυροβούνιο προκειμένου να εμποδίσει την ένταξή ου στο ΝΑΤΟ ή ότι Γκρούεφσκι και Ιβάνοφ είναι δικοί της άνθρωποι, οι οποίοι προσπαθούν να μπλοκάρουν τη συμφωνία. Εγώ εκείνο που γνωρίζω είναι πως η η Ρωσία έχει ταχθεί επισήμως κατά της συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ παράλληλα επισήμως έχει ταχθεί κατά της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσέγγιση εκ μέρους της Τουρκίας πάνω στο ζήτημα, με τον κύριο Φίλη να υποστηρίζει πως αυτή δεν έχει λόγο να αντιτίθεται στη συμφωνία: «Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, οπότε το πιθανότερο είναι να προσπαθήσει να πουλήσει προστασία, κατά κοινώς λεγόμενο, στην ΠΓΔΜ. Μην εκπλαγείτε δηλαδή αν δείτε την κυβέρνηση Ερντογάν να σπεύδει να εγκρίνει το πρωτόκολλο ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ πριν από την Ελλάδα, επιχειρώντας να πουλήσει εκδούλευση. Ας μην ξεχνάμε πως στην FYROM υπάρχει τουρκογενής μειονότητα, κάτι που ενδεχομένως να βλέπει ο Ταγίπ Ερντογάν ως εργαλείο επέκταση της επιρροής του».
Έχει πολύ δρόμο η υλοποίηση της συμφωνίας- Δεν τελειώνει με την έγκριση από την ελληνική Βουλή
Σε κάθε περίπτωση, ο κύριος Φίλης εκτιμά πως η υλοποίηση της συμφωνίας έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της: «Δεν τελειώνει η ιστορία ακόμη και μετά την επικύρωσή της από την ελληνική Βουλή. Κλείνει μόνο πρώτος κύκλος, ακόμη κι αν αυτός δημιουργεί τετελεσμένα. Ας μην ξεχνάμε πως απομένουν σημαντικές λεπτομέρειες προς διευθέτηση, όπως το τι θα γίνει με τις εμπορικές ονομασίες. Θα πρέπει τέλος να έχουμε υπόψη ότι μια συμφωνία διεθνής, ακόμη κι όταν έχει την επίσημη σφραγίδα των Ηνωμένων Εθνών έχει ως προϋπόθεση της διάθεση και των δύο πλευρών να την τηρήσουν και να μην παρεκκλίνουν από αυτή αναλόγως των μελλοντικών εξελίξεων στο εσωτερικό των δύο χωρών. Θυμάται άραγε κανείς πόσες φορές παραβιάστηκε εκατέρωθεν η ενδιάμεση συμφωνία του 1995;».
https://tvxs.gr/
Σχόλια