Το «Ministry of Silly Walks» δεν είναι απλώς ένα αστείο: Η ιστορία του Shell Shock
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος κατέστρεψε τη ζωή μιας γενιάς νέων ανδρών. Αλλά το τραύμα του πολέμου δεν τελείωσε όταν τα πυροβόλα όπλα έπαψαν να ηχούν. Χιλιάδες στρατιώτες επέστρεψαν από τα πεδία μάχης και τα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, φέροντας όχι μόνο βαριά σωματικά τραύματα αλλά και ψυχολογικά.
Χιλιάδες στρατιώτες επέστρεφαν από τα χαρακώματα τυφλοί, κωφοί, έχοντας χάσει τη μιλιά τους ή ακόμα και μερικώς ή εντελώς παράλυτοι. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να βρουν καμία φυσική βλάβη ώστε να εξηγήσουν τα συμπτώματα. Επρόκειτο για κάτι που δεν είχαν ξαναδεί. Το 1915 ο Βρετανός γιατρός Charles Myers υιοθέτησε την ορολογία «Shell Shock» συνδέοντας τα συμπτώματα με την επίδραση των εκρήξεων των οβίδων (που στα αγγλικά ονομάζονται shells) στο πεδίο της μάχης.
Πιο συγκεκριμένα, αρχικά οι γιατροί υπέθεσαν ότι τα οστικά κύματα των εκρήξεων προκαλούσαν εσωτερικούς τραυματισμούς στον εγκέφαλο και τους νευρώνες, με αποτέλεσμα να προκαλούνται τα προβλήματα αυτά. Άλλοι απέδωσαν τις «εγκεφαλικές» βλάβες στην εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα που εκλύονταν από τις εκρήξεις των οβίδων. Όταν όμως το φαινόμενο παρατηρήθηκε και σε άνδρες που δεν είχαν εκτεθεί σε εκρήξεις, η ιατρική κοινότητα συνειδητοποίησε ότι επρόκειτο για κάτι βαθύτερο. Συγκεκριμένα για κάτι κρυμμένο βαθιά στην ψυχή των στρατιωτών.
Πράγματι ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν πολύ οδυνηρός για τους στρατιώτες που για πρώτη φορά στην ιστορία έγινε μαζική χρήση σύγχρονων και εξαιρετικά καταστροφικών όπλων. Η φύση του πολέμου που άλλαζε τους οδήγησε σε νευρικό κλονισμό, αυτό που σήμερα ονομάζεται μετατραυματικό στρες. Τα συμπτώματα μπορεί να ήταν από αϋπνία, άγχος και κατάθλιψη ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις σωματοποιούνταν το σοκ σωματοποιούνταν κιόλας, με πολλούς βετεράνους να αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα σε βαθμό που τους καθιστούσε ανάπηρους. Έπασχαν από ακαμψία της σπονδυλικής στήλης και των άκρων, τρέμουλο και σπαστικότητα, μέχρι και ολική παράλυση.
Εκτός από την ασθένειά τους, τα άτομα τα οποία υπέφεραν από Shell Shock είχαν να αντιμετωπίσουν και τον κοινωνικό στιγματισμό. Οι στρατιωτικές ηγεσίες συχνά τους κατηγορούσαν για έλλειψη φρονήματος και φυγοπονία. Πολλοί πέρασαν από στρατοδικείο και εκτελέστηκαν. Η κοινωνία τους αντιμετώπιζε ως δειλούς και ανόητους. Οι πάσχοντες έγιναν οι έκπτωτοι της εποχής τους.
Το «The Ministry of Silly Walks» των Monty Python που μας υπενθύμισαν τα κορίτσια που παρήλασαν στη Νέα Φιλαδέλφεια, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων - θετικών και αρνητικών - ήταν ένα σκετς - σχόλιο για τη γραφειοκρατική αναποτελεσματικότητα αλλά ήταν μια σαφής αναφορά στο Shell Shock των στρατιωτών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στο τετράλεπτο σκετσάκι ο Cleese είναι υπάλληλος του «Υπουργείου Χαζών Βαδισμάτων» και καλείται να δώσει κρατική χρηματοδότηση σε έναν πολίτη που θέλει να αναπτύξει το δικό του προσωπικό χαζό βάδισμα. Στην μεταπολεμική Ευρώπη οι πάσχοντες από Shell Shock πήγαιναν στα στρατοδικεία και τα υπουργεία για να αποδείξουν ότι το «χαζό τους βάδισμα» δεν ήταν προϊόν αναποτελεσματικότητας και ότι δικαιούνταν αποζημιώσεις.
Όπως το έθεσε και ο Γιώργος Δομιανός στο Facebook:
Σχόλια